Evropski Parlament o špijunaži: Vlade iz EU praktikuju kodeks ćutanja o skandalu Pegasus

Komitet je naručio studije i analize, održao saslušanja sa stručnjacima i organizovao tri posjete za utvrđivanje činjenica u Izraelu, Poljskoj i Grčkoj.

Holandska evroposlanica, autor izveštaja Sofi Int t Veld, danas je izjavila da Savjet EU i nacionalne vlade u EU praktikuju kodeks ćutanja a Evropska komisija je “nevoljno i djelimično” podijelila informacije o napadima špijunskog softvera.

Portparol Evropske komisije je danas, na pitanje da komentariše navode parlamentarnog komiteta, odgovorio da je svaki pokušaj nacionalnih bezbjednosnih službi da ilegalno pristupe podacima građana neprihvatljiv i insistirao da je Komisija već počela da preduzima mjere da zaštiti novinare od upotrebe špijunskog softvera.

Int t Veld je rekla da u Savjetu EU sjede upravo oni koji prave zloupotrebe špijunskog softvera i da to ima uticaj na politike Unije kao što je GDPR, regulativa EU za zaštitu podataka, zatim na zaštitu zviždače, pravila za izvoz, za javne nabavke itd.

Izvjestiteljka Komiteta Int t Veld smatra da je upotreba ove tehnologije prijetnja demokratiji u EU.

Poslanica je apelovala na vlade u EU da prekinu da ometaju rad Komiteta Pega.

Ona je dala primjer Saveta EU u kojem se sastaju države članice i koji na pismo Komiteta Pega, o više informacija o špijunskom skandalu, odgovorio pet meseci kasnije, da nema šta da kaže.

Zatim je dala primjer Ilona Maska, njegove kupnje Tvitera i njegove založbe da će Tviterova „ptica odsad slobodno letiti”, na koji je odmah reagovao komesar Tijeri Breton koji je predupredio Maska, preko tvita, da će „u Evropi ptica letiti po evropskim pravilima”.

Komesar ima čvrstu namjeru, kaže poslanica, da brani demokratiju od spoljnih napada, dezinformacija, stranom mješanju ali kada napad na demokratiju dolazi iz EU, Evropska komisija ćuti.

„Komisija pokazuje svoje mišiće Masku, ali plišane rukavice državama članicama kada se koristi špijunski softver na evropske građane. Upotreba ove vrste softvera je ogromna prijetnja za demokratiju na cijelom kontinentu i to baš sada kada nam je demokratija najpotrebnija”, predupredila je poslanica.

Prema poslanicima Parlamenta, NSO grupa je prodala svoje proizvode u najmanje 14 zemalja EU.

Na pres konferenciji su citirane Poljska, Mađarska, Grčka i Španija a postoje sumnje da ovaj sistem posjeduje i Kipar a druge EU zemlje su citirane kao olakšavači kupnje i prodaje ovog softvera.

„Vlade država članica su uglavnom odbile poziv da sarađuju sa PEGA komitetom”, kažu u Komitetu Pega.

„Neke vlade su potpuno odbile da sarađuju, druge su bile prijateljske i ljubazne, ali nisu podelile značajne informacije. Čak je i jednostavan upitnik poslat svim državama članicama o detaljima njihovog nacionalnog pravnog okvira za korišćenje špijunskog softvera, jedva dobio bilo kakve suštinske odgovore”.

Komitet je izrazio i žaljenje što Europol, EU agencija za borbu protiv kriminala, nije pokrenula istragu o ovom pitanju.

Pega Komitet daje i svoje preporuke a jedna od njih se odnosi na definiciju „nacionalne bezbjednosti”, odgovor koje čestu daju nacionalne vlade EU i institucije kao razlog za opravdanje špijunaže.

Komitet ističe da se pored pominjanja nacionalne bezbjednosti, mora pokazati da postoji realna opasnost po bezbjednost države.

“Neophodna je zajednička evropska definicija ”nacionalne bezbjednosti”, koja određuje koji pravni režim se primjenjuje u ovim stvarima, kao i jasno razgraničenje oblasti u kojoj bi se taj poseban režim mogao primjeniti”, kaže Int t Veld.

Nakon debata sa političkim grupama iz EP i mogućeg dodavanja amandmana, u 2023. godini će se glasati o konačnim nalazima odbora.

Konačna verzija izvještaja će sadržati neobavezujuće preporuke za vlade i evropske institucije.