Gori zemlja: Velika vrućina širom Evrope – srušeni temperaturni rekordi

01.07.2022. | 20:51

Intenzivna vrućina u većem dijelu Evrope uzrokovala je junske temperaturne rekorde od Arktičkog kruga pa sve do Sjeverne Afrike.

Snažni toplotni talas uzrokovao je porast temperatura znatno iznad prosjeka za jun u brojnim zemljama, u nekim slučajevima i do 20 stepeni.

Norveška je u srijedu u Banaku zabilježila temperaturu od 32,5 Celzijevih stepeni, navodno najvišu temperaturu ikad zabilježenu unutar Arktičkog kruga u Evropi. Znatno je viša i od junskog prosjeka od 13 stepeni Celzijusa.

U Poljskoj je u ponedjeljak temperatura dosegla oko 35 Celzijevih stepeni, a u dijelovima istočne Njemačke na nekoliko je lokacija izmjereno 37.

Junski temperaturni rekordi oboreni su u Sloveniji i Hrvatskoj, dok je u Bosni i Hercegovini temperatura bila 0,2 Celzijusa stepena niža od junskog rekorda od 41 Celzijusa, prenosi EPA.

Ekstremne vrućine proširile su se na Sjevernu Afriku. Temperature u Tunisu u ponedjeljak su se izjednačile s mjesečnim rekordom od 48,7 Celzijevih stepeni, prenosi Večernji list.

S druge strane, Evropu su pogodile i grmljavinske oluje koje su uzrokovale razorno klizište u južnoj Austriji pri čemu je jedna osoba poginula.

Poplavljene su kuće i ceste u Koruškoj. U nastavku sedmice očekuju se nove grmljavinske oluje popraćene gradom i jakim vjetrom.

UPDATE

While unprecedented June heat impacted Norway, the station in the far north which appeared to break the previous month record by over 5°C had a much shorter period of observation than the official station documentation advertised. pic.twitter.com/oLa33fj1B0

— Scott Duncan (@ScottDuncanWX) June 30, 2022

Najtopliji jun od početka službenih mjerenja i u BiH

Jun 2022. godine obilježila je iznadprosječna toplina koja je bila naročito izražena u posljednjoj dekadi mjeseca, kada su prosječna odstupanja imala vrijednosti od 3,6 stepeni Celzijusa u Mostaru do 6,3 u Sarajevu, javlja Federalnog hidrometeorološkog zavoda BiH (FHMZBiH).

“Srednje mjesečne temperature vazduha u junu 2022. godine bile su znatno više u odnosu na prosjek za referentni niz (1991.-2020.). Temperaturna odstupanja varirala su od 2,6 stepeni u Gradačcu i Bihaću do 3.8 stepeni u Sarajevu. Srednje mjesečne temperature zraka bile su u rasponu od 21.5 stepeni Celzijusa u Livnu do 26.3 u Neumu, a u planinskim područjima od 11.8 stepeni na Bjelašnici do 18.4 na Ivan-Sedlu”, rečeno je iz (FHMZBiH).

Prema raspodjeli percentila temperaturne vrijednosti svrstavaju u kategoriju vrlo toplo i ekstremno toplo.

U Sarajevu, Bugojnu i Livnu jun 2022. godine je najtopliji, a na ostalim stanicama je drugi najtopliji jun od početka službenih mjerenja.

Na Meteorološkoj stanici Zenica nadmašen je apsolutni maksimum. Dana 29. juna izmjereno je 40 stepeni Celzijusa. Ovo je ujedno i najveća temperatura u junu izmjerena u Bosni. Dosadašnji apsolutni maksimum za Zenicu u junu iznosio je 39,6 stepeni, a zabilježen je 23. juna prošle godine, prenosi Anadolija.

“Srednje minimalne temperature vazduha u junu 2022. godine bile su na svim posmatranim stanicama znatno iznad prosjeka. Navedene temperature varirale su između 9.3 stepeni Celzijusa na Bjelašnici i 21.9 u Neumu. Odstupanja srednjih mjesečnih minimalnih temperatura zraka u odnosu na referentni niz (1991-2020.) bila su od 1.8 stepeni u Tuzli do 3.1 na Bjelašnici. Minimalne temperature zraka kretale su se od 3,7 stepeni (15. juna) na Bjelašnici do 16.9 stepeni (15. juna) u Neumu. Tokom mjeseca najveći broj tropskih noći zabilježen je u Mostaru (21), Gradačcu (šest) te Sarajevu, Zenici i Sanskom Mostu (jedna)”, navedeno je iz FHMZBiH.

Srednje maksimalne temperature zraka bile su između 14.5 stepeni Celzijusa na Bjelašnici i 33.6 u Mostaru sa prosječnim odstupanjima u rasponu od 2.4 stepena u Tuzli do četiri stepena u Livnu. Apsolutne maksimalne temperature zraka kretale su se između 22.1 stepen (29. juni) na Bjelašnici i 41 stepen (28. juni) u Mostaru.

Uz preovlađujuće sušne uslove, ukupne količine padavina, uglavnom pljuskovitog karaktera, tokom juna 2022. godine bile su na većini stanica znatno ispod klimatološke normale (1991-2020.).

Prema raspodjeli percentila količine padavina svrstavaju u kategorije ekstremno sušno, vrlo sušno, sušno, normalno i kišno. Prema Standardiziranom padavinskom indeksu (SPI) koji je dobar pokazatelj sušnih uslova na mjesečnoj i višemjesečnoj vremenskoj skali, tokom juna preovladavali su uslovi jake do izuzetne suše.