Izbori u Indiji: Kad se održavaju, zašto su važni i ko sve može da glasa

19.04.2024. | 08:04

Sa 969 miliona ljudi sa pravom glasa, opšti izbori 2024. godine u Indiji, koji počinju danas, najveći su do sada viđeni na svijetu.

Premijer Narendra Modi (73) nada se da će osvojiti treći uzastopni mandat, dok opozicione stranke tvrde da će Indijci izgubiti mnoge slobode ako on ostane na vlasti.

Opšti izbori u najmnogoljudnijoj zemlji na svijetu, tokom šest nedjelja, od 19. aprila do 1. juna, biće najveći koje je svijet do sada vidio, prenosi BBC.

Na izborima za Lok Sabhu, odnosno Donji dom parlamenta, učestvovaće gotovo 2.400 stranaka, koje će se boriti za 543 mjesta. Za formiranje vlasti, odnosno većinu, neophodna su 272 mjesta.

Ankete pokazuju da bi Modijeva Indijska narodna partija (Baratija Džanata – BJP) i saveznici mogli da dobiju izbore za Lok Sabu, odnosno donji dom indijskog parlamenta, treći put zaredom.

Lok Saba bira premijera, koji zauzvrat bira ministre u Vladi.

Na izborima 2019. godine, Indijska narodna partija osvojila je 303 poslanička mjesta, a koalicija u kojoj je – Nacionalni demokratski savez – osvojila je ukupno 352 poslanička mjesta.

Glavni izazov 2024. godine je koalicija političkih stranaka koje predvodi Indijski nacionalni kongres, najveća opoziciona stranka.

Više od dvije desetine partija sa Kongresom su formirale Indijsku nacionalnu razvojnu inkluzivnu alijansu (“Indija” skraćeno).

Ključni političari u ovoj grupi su predsjednik Kongresa Malikardžun Karge, kao i brat i sestra Rahul i Prijanka Gandi, čiji je otac Radživ Gandi bio premijer Indije.

Njihova majka Sonja Gandi je moćna opoziciona liderka, ali od nje se ne očekuje da vodi toliko žestoku kampanju kao 2019. godine.

Vladajući stranka u Delhiju, Am Admi partija (AAP), dio je koalicije, zajedno sa nekoliko važnih regionalnih stranaka.

Tri lidera stranke nedavno su uhapšena pod optužbama za korupciju.

AAP optužuje Modija i njegovu stranku za političku osvetu, što Indijska narodna partija negira.

Modi može da tvrdi da se položaj Indije u svijetu popravio zahvaljujući rastu privrede i poboljšanju odnosa sa SAD, koji žele da im Indija bude saveznik protiv Kine.

On je nedavno uveo velikodušne programe socijalne pomoći, kao što su besplatne žitarice za 800 miliona najsiromašnijih stanovnika Indije i mjesečna pomoć od 1.250 rupija, odnosno 16 dolara, za žene iz porodica sa niskim primanjima, prenosi BBC.

U manifestu Kongres tvrdi da je nezaposlenost i dalje visoka, naročito među mladima.

Najavljuje veće socijalne isplate za žene, tri miliona dodatnih državnih poslova i više stažiranja za svršene diplomce.

Takođe obećava da će zaustaviti “poniranje Indije u autokratiju”.

Manjinske grupe tvrde da se često suočavaju sa diskriminacijom i napadima, i da su primorane da žive kao “građani drugog reda” pod Modijem, što je optužba koju njegova stranka negira.

Iz Nevladine organizacije za zaštitu građanskih sloboda “Freedom House” kažu da su novinari i drugi koji dovode u pitanje vladu Indijske narodne partije sve više mete uznemiravanja.

Ona klasifikuje Indiju kao “djelimično slobodnu”.

Glasa se u različitim oblastima tokom sedam izbornih dana: 19. aprila, 26. aprila, 7. maja, 13. maja, 20. maja, 25. maja i 1. juna.

Rezultati će biti objavljeni 4. juna.

Glasanje je razvučeno da bi se omogućilo obezbjeđenju da čuva birališta širom zemlje.

Koristiće se milioni elektronskih glasačkih mašina koje omogućuju ljudima da biraju između kandidata ili odaberu “nijedno od ponuđenog”.

Glasači moraju da budu indijski državljani, da su stariji od 18 godina i da su upisani u birački spisak.

Potrebna im je i glasačka identifikaciona kartica.

Trinaest miliona indijskih državljana koji žive u inostranstvu takođe mogu da glasaju, ali moraju da se registruju i da se vrate u Indiju da bi to učinili.

U Lok Sabi su 543 poslanika, a pojedinačnoj partiji ili koaliciji potrebno je najmanje 272 mjesta da bi formirali većinu.

Članovi Lok Sabe se biraju na petogodišnji period da zastupaju jednu izbornu jedinicu, a pobjednik je kandidat sa najviše glasova.

Za poslanike iz takozvanih “zaštićenih kasti” i “zaštićenih plemena” je rezervisano 131 mjesto.

To su grupe zvanično priznate kao socijalno ugrožene i čine oko četvrtine indijske populacije.

Indija je usvojila zakon za izdvajanje trećine poslaničkih mjesta za žene, ali on neće stupiti na snagu još nekoliko godina.

Indija se prostire na površini od 3,3 miliona kvadratnih kilometara, a izborna pravila kažu da mora postojati biralište blizu svakog naselja.

Na izborima 2019. godine postojalo je biralište u zabitoj šumskoj oblasti nacionalnog parka Gir u Gudžaratu za jednog stanovnika.

Na ovim izborima zvaničnici će pješačiti 39 kilometara do sela u državi Arunačal Pradeš, u sjeveroistočnoj Indiji, da bi jedna jedina osoba mogla da glasa.