Orban predviđa skori kolaps evropske politike, kraj sukoba u Ukrajini i pomirenje sa Rusijom

04.08.2024. | 19:31

Mađari se neće miješati u rat Zapada protiv Istoka, neće se pridružiti formiranju tehnološkog bloka koji se suprotstavlja Istoku, niti će se pridružiti formiranju trgovinskog bloka protiv Istoka, rekao je premijer Mađarske u svom važnom govoru.

Događaji na ukrajinskom frontu jasno pokazuju da se bliži kraj rata, a Ukrajina je bila najvažniji uzrok podjela na evropskoj desnici, što bi moglo da pokrene Evropsku uniju sa mrtve tačke, piše bivši britanski diplomata Alister Kruk za sajt “El majadin”.

Upravo je rat u Ukrajini u srcu stvarnosti EU, što do sada nije bilo vidljivo, ali to sada postaje očigledno. I to je centralno pitanje za put kojim trenutno korača EU, dodaje Kruk.

“Fermentacija je počela”, rekao je Orban u govoru na 33. Ljetnjem slobodnom univerzitetu i studentskom kampu Balvanos, “i mi polako, ali sigurno, prelazimo sa proratne evropske politike na politiku mira. To je neizbježno, jer je vrijeme na strani mirovne politike.”

A to je najzad postalo očigledno i Ukrajincima.

Orban je zapravo rekao da je sa ratom u Ukrajini otpočeo kolaps evropske politike i da je Evropa odustala od odbrane sopstvenih interesa: “Sve što Evropa danas čini jeste da bezuslovno slijedi spoljnopolitičku liniju američkih demokrata, čak i po cenu sopstvenog uništenja.”

Primjeri Poljske i Italije

Kako je istakao Orban u svom veoma važnom govoru, promjena centra moći u Evropi i zaobilaženje francusko-njemačke osovine nije nova ideja. “To je omogućio rat u Ukrajini. U stvari, to je stari plan Poljske, koja “nije želela da bude stisnuta između ogromne njemačke države i ogromne ruske države.”

Tako je Poljska postala najveća američka baza u Evropi, dodaje Kruk. Poljaci su se upustili u alternativnu strategiju, koja je eliminisala francusko-njemačku osovinu.

Kako je predvidio Orban: “Poljski eksperiment će propasti, jer Poljska nema resurse. Poljaci će morati da se vrate u Višegradsku četvorku. Pa, sačekajmo na to.”

Kako primjećuje Kruk, poslije izbora, premijerka Italije Đorđa Meloni, jedan od rijetkih evropskih lidera koji su iz izbora izašli sa ojačanim rejtingom i kredibilitetom, sasvim je razumno očekivala da će postati dio široke koalicije koja vodi Brisel.

Međutim, EU establišment je, umjesto toga, odlučio da je progna. “Evropska narodna partija je prikupila glasove `plebejaca` na desnici, koji su želeli promjene, a zatim je te glasove dala ljevici, kako bi se dogovorila sa lijevim elitama, koje imaju snažan interes da održe status kvo”, dodao je Orban.

Premijerka Italije Đorđa Melonia je pokušala da promijeni ovu strukturnu blokadu i nije uspjela. Pogrešno je računala. Ona nije bila “umjerena”, a umjerenost je bila taktička potreba otkada je, prije dve godine, postala premijerka. Italija je primala mnogo novca od EU, iz fonda za oporavak posle kovida. Nasledila je, takođe, i veliki deficit. Taj plan je pao u vodu zbog Ukrajine. “Podrška Ukrajini” je postala ulaznica za bilo koji klub unutar EU. Bez toga, svaki lider je bio “nedodirljiv”.

Takođe, Orban smatra da su se “zapadne vrednosti”, koje su bile suština takozvane evropske meke moći, “pretvorile u bumerang.” Ranije se smatralo da su “zapadne vrednosti” univerzalne, ali one su se pokazale neprihvatljive i odbačene su širom sveta, primećuje Kruk.

Neophodno je pomirenje sa Rusijom

Zapadnu meku moć sada je zamijenila je ruska meka moć, dodao je Orban, “jer je sada ključ za propagiranje zapadnih vrijednosti LGBT ideologija. Ko to ne prihvata, on se, za zapadni svet, nalazi u kategoriji zaostalih.”

Orban se osvrnuo i na do sada slabo zapaženu strukturnu promenu, koja je takođe doprinijela kolapsu evropske politike: “Kreiranje evropske politike je propalo na početku rusko-ukrajinskog rata, jer je nekadašnja srž evropskog sistema moći bila osovina Pariz–Berlin. Od izbijanja rata u Ukrajini, uspostavljen je drugačiji centar. Osa Berlin–Pariz više ne postoji. Novi centar moći čine London, Varšava, Kijev, Baltik i Skandinavci.”

Međutim, promjena globalnog sistema, dodaje bivši britanski diplomata, učinio je Aziju novim centrom sveta.” Slično tvrdi i Orban, dodajući da će Evropi “posle ukrajinskog rata biti potrebno pomirenje sa Rusijom, što znači da Evropska unija mora da odustane od svojih ambicija. EU mora da ojača kao ekonomski projekat i mora da stvori sopstveni sistem odbrane.”

Velika strategija za Mađarsku, zaključio je Orban, mora da postane biti povezanost, što znači da se nećemo vezati samo za jednu hemisferu u svjetskoj ekonomiji. Mađari se neće mešati u rat Zapada protiv Istoka. Nećemo se pridružiti formiranju tehnološkog bloka koji se suprotstavlja Istoku, niti ćemo se pridružiti formiranju trgovinskog bloka protiv Istoka”.

Neuspjeh rata u Ukrajini će promenu evropske politike učiniti neizbežnom, tvrdi Orban, zbog čega EU neće moći da nastavi po starom.