Rumunija kupuje stelt avione F-35: Evo kada stižu prve letjelice

13.11.2024. | 15:40

Parlament u Bukureštu usvojio je većinom glasova zakon kojim se odobrava kupovina 32 višenamjenska borbena stelt aviona F-35 za ukupno 6,5 milijardi evra. Prvi avioni stići će u Rumuniju 2031. godine.

Rumunski poslanici su sa 194 glasa za, 4 protiv i jednim uzdržanim usvojili nacrt koji im je vlada po hitnoj proceduri poslala na usvajanje. Sem 32 aviona 5. kupovina uključuje naoružanje, rezervne dijelove, opremu i logističku podršku a isporuka počinje 2031. Planirana je nabavka još 16 primjeraka za popunu tri eksadrile. One su trenutno naoružane avionima F-16 koji su nabavljeni kao prelazno rješenja.

Rumunija se oslanja na SAD u ambicioznom programu modernizaciju odbrane i prelasku na zapadna rješenja. Ekonomski rast  do sada je omogućio nabavku PVO sistema Patriot, višecjevnih lansera raketa HIMARS, naručeni su tenkovi Abrams a u saradnji General Dynamicsa i domaćeg UMB proizvode se oklopna vozila Pirana.

Sada je na redu modernizacija avijacije, Kako je Balkanska bezbjednosna mreža već pisala, američki Stejt Department 14. septembra je odobrio Rumuniji kupovini 32 višenamjenska borbena aviona F-35 kao dio jačanja istočnog krila NATO sa najvišom cijenom sa naoružanjem, opremom i logistikom do 7,2 milijarde dolara.

Samo nekoliko dana prije odobrenja kupovine stelt aviona, SAD su odobrile Rumuniji kupovinu 186 raketa vazduh-vazduh srednjeg dometa “ispali i zaboravi” AMRAAM i u maju 300 raketa kratkog dometa Sajdvinder. Te rakete mogu da koriste i F-16 i F-35A koji će ih zamijeniti.

Aviona F-35 (puni naziv je F-35 Lightning II odnosno Munja 2) je višenamjenska letjelica pete generacije i svrstava se u red najsavremenijih borbenih sistema tog tipa. Izrađen je po stelt tehnologiji smanjenog radarskog odraza.

Za razliku od letjelica sličnog tipa, F-35 je dokazan u borbi . Vatreno krštenje F-35A izveli su Izraelci u maju 2018, a Amerikanci su ga prvi put koristili u borbi u septembru iste godine.

Trenutno 20 zemalja koristi ili je naručilo F-35. Najveći korisnik je Vojska SAD koja koristi i sve tri varijante aviona F-35A sa klasičnim polijetanjem i slijetanjem, F-35B sa polijetanjem sa kratkih pisti i vertikalnim slijetanjem i F-35C za nosače aviona.

Do sada je isporučeno 1.040 aviona, obučeno 2.680 pilota i 17.200 pripadnika tehničkog sastava.