Tuga u Portugaliji: Preminuo bivši predjednik Žorže Sampajo

10.09.2021. | 14:31

Bivši predsjednik Portugalije Žorže Sampajo, koji je ušao u istoriju te zemlje kada je 2005. godine iskoristio posebna ovlašćenja da bi raspustio parlament i svrgao nestabilnu vladu, preminuo je danas u 81. godini.

Uzrok njegove smrti nije saopšten, ali je on bio u bolnici od 27. avgusta zbog teškoća sa disanjem, navodi Rojters.

Nakon mirnog prvog mandata od 1996. do 2001. godine, bivši advokat i socijalista osvojio je još jedan, koji je bio mnogo turbulentniji i tokom kojeg je pokazao moć predsjedničkih ovlašćenja, iako je u Portugaliji ta funkcija uglavnom ceremonijalna.

Socijalisti su, zbog rasta budžetskog deficita i dolaska zemlje na ivicu recesije, izgubili prijevremene parlamentarne izbore 2002. od koalicije desnog centra koju su činile socijaldemokrate i narodna partija.

Sampajovo odbijanje da 2004. godine raspiše nove prevremene izbore nakon što je Hoze Manuel Durao Barozo podnio ostavku na mjesto premijera izazvala je masovne proteste ljevičerskih partija, uključujući socijaliste.

U pokušaju da obezbjedi političku stabilnost, on je za premijera postavio drugog socijaldemokratu, Pedra Sanatanu Lopesa, da bi nakon samo četiri meseca ocjenio da nova vlada ne postiže željene rezultate i da joj nedostaje kredibilitet.

Iskoristio je posebna predsjednička ovlašćenja, koja se u Portugaliji često nazivaju “atomskom bombom”, kako bi raspustio parlament i zakazao nove izbore za februar 2005. na kojiima su pobjedili socijalisti, a novi premijer postao Hoze Sokrates.

Sampajo je jedini predsjednik Portugalije u istoriji koji je iskoristio posebna ovlašćenja da svrgne većinsku vladu.