Vodeće zapadne zemlje, EU i Savjet Evrope pozvali Rusiju da odmah oslobodi Navaljnog

02.02.2021. | 22:07

Vodeće zapadne zemlje, Evropska unija i Savjet Evrope kritikovali su večeras Rusiju i pozvali je da hitno oslobodi opozicionara Alekseja Navaljnog nakon što ga je ruski sud osudio na više od dvije i po godine zatvora.

SAD su izrazile “duboku zabrinutost” zbog odluke ruskih vlasti da Navaljnom izreknu kaznu od dvije godine i osam mjeseci zatvora i pozvale Rusiju da ga oslobodi “odmah i bezuslovno”.

Američki državni sekretar Entoni Blinken izjavio je da Navaljni “ima prava garantovana Ustavom Rusije, kao i svaki drugi ruski državljanin” i dodao da Rusija ima medjunarodnu obavezu da poštuje jednakost pred zakonom, objavio je Stejt department.

“Ponavljamo poziv vlastima Rusije da odmah i bezuslovno oslobode gospodina Navaljnog, kao i stotine drugih ruskih gradjana, nepravedno uhapšenih prethodnih nedjelja zbog upražnjavanja svojih prava, uključujući pravo na slobodu izražavanja i slobodno okupljanje”, naveo je Blinken.

Blinken je podsjetio da je Evropski sud za ljudska prava (ECHR) zaključio da je osudjujuća presuda Navaljnom iz 2014. godine, koja predstavlja osnovu za današnju kaznu, bila “nezakonita, arbitrarna i politički motivisana”.

“Trenutni proces protiv gospodina Navaljnog, koji je počeo njegovim hapšenjem 17. januara, nastavak je nastojanja da se krše prava gospodina Navaljnog i da se guši politički pluralizam, kako je ECHR ranije zaključio. Bićemo u bliskom kontaktu s našim saveznicima i partnerima kako bismo Rusiju pozvali na odgovornost zbog nepoštovanja prava njenih gradjana”, dodao je Blinken, prenosi agencija Beta.

Predsjednik Francuske Emanuel Makron rekao je da je presuda Navaljnom neprihvatljiva i zatražio da on bude momentalno oslobodjen.

“Osudjujuća presuda Alekseju Navaljnom je neprihvatljiva. Političko neslaganje nikada nije zločin. Pozivamo da bude momentalno oslobodjen. Poštovanje ljudskih prava kao što su demokratska prava ne mogu da budu dovedena u pitanje”, naveo je Makron na Tviteru.

Ministar spoljnih poslova Njemačke Hajko Mas zatražio je momentalno puštanje Navaljnog na slobodu, a zatvorsku kaznu najvećem protivniku Kremlja nazvao je “teškim udarcem” na vladavinu prava u Rusiji.

“Današnja presuda protiv Alekseja Navaljnog je težak udarac osnovnim slobodama i vladavini prava u Rusiji. Navaljni mora odmah da bude oslobodjen”, naveo je Mas na Tviteru.

Presudu je kritikovao i britanski ministar spoljnih poslova Dominik Rab.

“London poziva na momentalno i bezuslovno oslobadjanje Alekseja Navaljnog i svih mirnih demonstranata i novinara uhapšenih u prethodne dvije nedjelje. Današnja perverzna presuda, čija je meta žrtva trovanja a ne odgovorni (za taj zločin), pokazuje da Rusija ne ispunjava najosnovnije obaveze koje se očekuju od svakog odgovornog člana medjunarodne zajednice”, naveo je Rab.

Šef evropske diplomatije Žozep Borel, koji ove nedjelje treba da posjeti Moskvu, izjavio je da je presuda Navaljnom protivna medjunarodnim obavezama Rusije u oblasti vladavine prava i osnovnih sloboda.

“Ona nije u skladu s presudom ECHR koji je zaključio da je proces (protiv Navaljnog iz 2014. godine) arbitraran i nerazuman. Pozivam da momentalno bude pušten na slobodu”, naveo je Borel.

Borel je prethodnih dana kritikovao hapšenja u Rusiji i nesrazmernu sila korišćenu protiv demonstranata, ukazujući da Moskva mora da poštuje medjunarodne obaveze u oblasti ljudskih prava.

I komesarka Savjeta Evrope za ljudska prava Dunja Mijatović kritikovala je današnju presudu Navaljnom po istom osnovu kao Borel, rekavši da Rusija njome krši svoje medjunarodne obaveze u oblasti ljudskih prava.

“Gospodin Navaljni uopšte nije trebalo da bude uhapšen i izveden pred sud jer je presudu (iz 2014. godine) koja je poslužila kao osnova za danas izrečenu kaznu ECHR ranije ocijenio kao arbitrarnu i nerazumnu”, navela je Mijatović.

Dodala je da ruske vlasti današnjom presudom šalju “signal koji podriva zaštitu prava svih ruskih gradjana”.

Švedska ministarka spoljnih poslova An Linde, po funkciji predsjedavajuća OEBS-u, koja je ranije danas bila u posjeti Moskvi, pozvala je Rusiju da oslobodi Navaljnog i osudila represiju ruske policije nad demonstrantima, navodi AP.

Portparolka ruskog Ministarstva spoljnih poslova Marija Zaharova optužila je vodeće zapadne zemlje da su “odsječene od stvarnosti” poslije njihovih poziva da Rusija oslobodi Navaljnog, prenose ruske agencije.

“Nema razloga da se miješate u unutrašnja pitanja suverene države. Preporučujemo da svako vodi računa o svojim problemima”, kazala je Zaharova.

Zaharova je kritikovala prisustvo više od 10 diplomata zapadnih zemalja današnjem sudskom procesu protiv Navaljnog kao pokušaj “psihološkog pritiska” na sudiju, prenosi AP.

Portparol Kremlja Dmitrij Pijeskov rekao je danas da je Rusija spremna na dijalog oko Navaljnog, ali je oštro upozorio da kritike sa Zapada neće uzimati u obzir.

“Spremni smo da strpljivo objasnimo sve, ali nećemo reagovati na izjave date s visine niti ih uzimati u obzir”, kazao je Pijeskov novinarima.

Moskva je i prethodnih dana odbacivala kritike sa Zapada kao miješanje u unutrašnja pitanja i tvrdila da je slučaj Navaljnog sudsko, a ne političko pitanje.

Ruski sud je večeras osudio Navaljnog na više od dvije i po godine zatvora po optužbi da je prekršio uslovnu kaznu dok se u Njemačkoj oporavljao od trovanja nervnim agensom.

Moskovski sud je donio presudu na osnovu zahtijeva ruskih vlasti da uslovna kazna Navaljnom, iz decembra 2014. godine, bude preinačena u zatvorsku, jer se nije na vrijeme javio nadležnom organu.

Navaljni je 2014. osudjen na tri i po godine zatvora, uslovno na šest godina, za prevaru i pranje novca. On te optužbe odbacuje kao politički motivisane, a Evropski sud za ljudska prava presudio je da je nezakonito osudjen 2014. godine.

Dio kazne od tri i po godine odslužio je u kućnom pritvoru.

Uslovni period po presudi iz 2014. godine trebalo je da istekne u decembru 2020. godine. Nekoliko dana prije isteka tog perioda vlasti su Navaljnom dale rok od 24 časa da se javi nadležnom organu.

Navaljni i njegovi advokati navode da nije mogao da se javi u tom roku jer se tada još oporavljao u Njemačkoj od trovanja.

Najpoznatiji protivnik predsjednika Rusije Vladimira Putina uhapšen je 17. januara, odmah pošto se vratio iz Njemačke gdje se pet mjeseci oporavljao od trovanja za koje on optužuje Kremlj.

Ruske vlasti negiraju da su umiješane u trovanje Navaljnog i odbile su da otvore krivičnu istragu, navodeći kao razlog nedostatak dokaza, iako su laboratorije u Njemačkoj, Francuskoj i Švedskoj utvrdile da je bio izložen otrovu “novičok”, razvijenom u nekadašnjem Sovjetskom Savezu.

Hapšenje Navaljnog dovelo je prethodna dva vikenda do protesta desetina hiljada ljudi širom Rusije, u više od 100 gradova. Prvog vikenda je uhapšeno više od 4.000 ljudi, a drugog više od 5.750.

Po izricanju presude Navaljnom, članovi njegovog tima su pozvali Ruse da večeras izadju na protest u centru Moskve.