Mogući tragovi života? Naučnici otkrili vodenu paru na dalekoj planeti
08.05.2023. | 18:26Astronomi su uz pomoć James Webb teleskopa otkrili znakove vodene pare na planeti van Sunčevog sistema udaljenoj 26 svjetlosnih godina, u sazvježđu Djevica.
Naučnici su na egzoplaneti GJ 486b otkrivenoj prije dvije godine, uz pomoć James Webb svemirskog teleskopa otkrili znakove vode pare, ali i dalje nisu sigurni u njen izvor. GJ 486b je stjenovita planeta koja se nalazi u sazvježđu Djevica i udaljena je od Zemlje 26 svjetlosnih godina, što, kako tvrde naučnici, nije toliko daleko, prenosi “Mashable”.
Ova planeta je veća od Zemlje za oko 30 odsto i kruži oko zvijezde crvenog patuljka na jedan i po dan. Blizu je zvijezdi domaćina i ima površinsku temperaturu od oko 430 stepeni celzijusove skale. Ova planeta, uprkos visokim temperaturama pokazuje i znakove vode pare što može da znači da čak i vanzemaljski svijet ima atmosferu oko nekih planeta, što dosad nikada nije otkriveno
Ukoliko naučnici utvrde da porijeklo vodene pare dolazi sa planete, a ne sa zvezde oko koje kruži, to bi bilo revolucionarno otkriće u nauci o egzoplanetama, kaže fizičar Kevin Stivenson.
Važnost atmosfere na Zemlji
Atmosfera koja je prisutna na planeti na kojoj živimo je ključna za živa bića kakva poznajemo. Ona zadržava kiseonik u vazduhu i filtrira sunčevo zračenje, bez čega ne bismo mogli da dišemo dok paralelno imamo dovoljno toplote, a da prilikom zagrijavanja ne budemo spaljeni.
Osim toga, atmosfera je krivac koji svojim pritiskom omogućava vodi da izbija na Zemljinu površinu.
Vodena para koja je otkrivena na stjenovitoj egzoplaneti GJ 486b mogla bi da bude sasvim revolucionarno otkriće u astronomiji, jer bi to značilo da na planeti postoji izvor vode. Para je ranije otkrivena na gasovitim egzoplanetama, ali nikada na stjenovitim ili planetama poput Marsa, Merkura i Venere.
Ipak, naučnicima je potrebno više posmatranja kako bi utvrdili tačan izvor vodene pare – postoji mogućnost da voda ne dolazi direktno iz ove planete već iz spoljašnjeg izvora, odnosno zvijezde crvenog patuljka oko koje ova orbitira.
Čak i najveća zvijezda koju poznajemo – Sunce, uprkos svojoj ogromnoj toploti ponekad ima vodenu paru u svojim pjegama, jer su te oblasti hladnije u poređenju sa ostalom Sunčevom površinom.
Teleskop James Webb
Ovo otkriće je proizvod saradnje američke svemirske agencije NASA, kao i Evropske i Kanadske svemirske agencije. Njihov teleskop James Webb napravljen je sa glavnom svrhom da pronađe atmosferu drugih planeta. Otkrića poput vode, metana i kiseonika van Zemlje mogli bi da znače da nismo sami u svemiru.
Tehnika kojom se služe naučnici koji koriste Webb teleskop zove se transmisiona spektroskopija za proučavanje egzoplaneta. Kada zvjezdana svjetlost uđe u atmosferu egzoplaneta, njeni molekuli apsorbuju svjetlosne talasne dužine odnosno boje, pa razdvajanje svjetlosti zvijezde na njene osnovne dijelove (dugu) omogućava astronomima da otkriju koji svjetlosni segmenti nedostaju da bi se utvrdio molekularni sastav atmosfere ovih planeta.
Ipak, naučnici poručuju da ovo nije otkriće koje bi značilo postojanje nove planete za život ljudi – ova planeta je preblizu svoje zvijezde da bi mogla da bude nastanjena od strane ljudi. Međutim, ukoliko se ispostavi da ima atmosferu, cilj je da otkriju da li bi stjenovita egzoplaneta mogla da održi zaštitnu čauru i povrh blizine vrele zvezde, prenosi “BenchMark”.
