Možda niste znali, ali… Komete su često “alkoholisana” nebeska tijela
14.07.2021. | 21:06Možda niste znali, ali komete su često “alkoholisana” nebeska tijela.
Naime, kada se približe našem Suncu i ugriju, počinju izbacivati spojeve alkohola u svemir.
Izgleda da su neki od njih skloniji alkoholu od drugih. Naučnici su nakon analize atmosfere (kome) komete 46P/Wirtanen, koja je projurila unutrašnjim predjelom Sunčevog sistema 2018. godine, uočili “abnormalno veliku” količinu alkohola.
“46P/Wirtanen ima jedan od najviših omjera alkohola i aldehida izmjerenih u bilo kojem kometu do sada. To nam govori o načinu na koji su se molekule ugljenika, kiseonika i vodonika raspoređivale u ranom Sunčevom sistemu, kada je stvoren Wirtanen”, rekao je planetarni naučnik Neil Dello Russo sa Univerziteta “Johns Hopkins”.
Redovan gost
Komet 46P/Wirtanen prilično je redovan posjetilac unutrašnjeg dijela Sunčevog sistema. Okrene se oko Sunca svake 5,4 godine, pri čemu ponekad dođe toliko blizu Zemlje da ga na noćnome nebu možemo vidjeti golim okom, piše Science Alert.
Tokom svoje zadnje posjeta, u decembru 2018, prišla nam je na blizinu od 11,6 miliona kilometara, odnosno oko 30 puta više od prosječne udaljenosti između Zemlje i Mjeseca.
Astronomi su iskoristili ovu priliku kako bi ga proučavali koristeći se spektografom Near-Infrared Spectrograph (NIRSPEC) opservatorije Keck. Pomoću ovog uređaja analizirali su sunčevu svjetlost koja prolazi kroz komu komete kako bi utvrdili njen hemijski sastav.
Šta nam sve može reći koma?
Kome nam mogu puno reći o spoljašnjem dijelu Sunčevog sustava. Komete se od asteroida razlikuju po tome što su sastavljene od raznolikih smrznutih spojeva. Asteroidi su pak većinom kamena ili metalna nebeska tijela.
Tokom većeg dijela orbite komete ti spojevi su smrznuti, ali kada se kometa dovoljno približi Suncu, led počinje sublimirati (prelaziti iz krutog stanja u gasovito) i pritom izbacivati prašinu sa površine te stvarati prašnjav i plinovit omotač.
Taj materijal tvori repove plina i prašine, po kojima su kometi poznati i kojima mogu zahvaliti na svojoj ljepoti.
Budući da je ovaj materijal bio smrznut u kometi od vremena kada je on formiran, iz ranog razdoblja Sunčevog sistema, kada sublimira nudi nam informacije o sastavu iskonskog oblaka gasa iz kojeg je nastao i sam Sunčev sistem.
U komi 46P/Wirtanena nalazili su se: acetilen, amonijak, etan, cijanovodična kiselina, metanol i voda.
Kometa s visokom temperaturom
NIRSPEC je takođe izmjerio temperaturu kome i došao do zanimljivog otkrića – bila je toplija nego što bi je moglo zagrijati Sunce.
“Ustanovili smo da se temperatura vodenog gasa u komi nije značajno smanjivala s udaljenošću od jezgre, što podrazumijeva mehanizam zagrijavanja”, rekla je astronom Erika Gibb sa Univerziteta Missouri.
Za sada nije poznato o kakvom se sistemu zagrijavanja radi, ali postoji nekoliko teorija. Na primjer, sunčevo zračenje moglo je jonizirati neke molekule u komi, blizu jezgra, što bi rezultiralo oslobađanjem elektrona. Ti bi se elektroni zatim mogli sudariti sa drugim molekulama i na njih prenijeti energiju koja se oslobodila kao toplina.
Druga mogućnost je da su se čvrsti komadići leda odlomili te odmaknuli od jezgre i prije procesa sublimacije, oslobađajući energiju tokom sudara.
Na kometama su pronađeni i sastojci koji su potrebni za razvoj života te bi proučavanje ovih svemirskih zaleđenih gruda moglo biti od velike važnosti ne samo za razumijevanje nastanka Sunčevog sistema, već i tokom potrage za vanzemaljskim životom.
“Ovakve studije kometa su uzbudljive jer služe kao temelj za pitanje od milion dolara – jesmo li sami u svemiru?” rekao je astronom Greg Doppmann iz zvjezdarnice Keck, prenosi Index.hr.
