Napravljeno od vanzemaljskog metala! Otkriveno blago iz bronzanog doba

07.02.2024. | 13:40

Za proizvodnju predmeta iz Vilene korišćeno gvožđe sa meteorita koji je pao na Zemlju prije milion godina.

Blago iz bronzanog doba otkriveno u Španiji prije više od 60 godina sadrži metal koji nije sa Zemlje, pokazale su nove analize. Blago iz Vilene, kako je nazvano ovih 59 boca, posuda i komada nakita, dijelom je napravljeno od meteoritskog gvožđa.

Arheolozi su ove predmete pronašli 1963. u jami u provinciji Alikante. U vrijeme otkrića, opisano je da su predmeti izrađeni od „tamnog metala, svjetlucav je u nekim dijelovima, a pokriven je oksidom koji je uglavnom napukao“.

Novo istraživanje otkrilo je da je gvožđe korišćeno u dva predmeta porijeklom od meteorita koji je pao na Zemlju prije milion godina, navodi se u studiji objavljenoj u žurnalu Trabajos de Preistoria.

Zlatne dekoracije i narukvica

Za tu studiju, istraživači su testirali dva gvozdena predmeta – narukvicu u obliku latiničnog slova C i šuplju sferu sa zlatnim dekoracijama, koja je možda svojevremeno bila ukras mača. Oba su napravljena između 1400. i 1200. godine prije nove ere.

– Veza između zlata i gvožđa je važna, oba elementa imaju veliku simboličnu i društvenu vrednost. U ovom slučaju, predmeti su vjerovatno skriveno blago koje je pripadalo cijeloj zajednici, a ne samo jednog osobi. Nije bilo kraljevstva na Iberijskom poluostrvu u ovom istorijskom periodu – rekao je za LiveScience Ignjasio Montero Ruiz, istraživač španskog Istorijskog instituta.

Korišćenjem masene spektrometrije, tehnike koja analizira molekule na osnovu mase i naboja, otkrili su tragove legure gvožđa i nikla uporedivih sa meteoritskim gvožđem, navodi se u studiji. Imajući u vidu da je sastav predmeta veoma sličan, dodao je Montero Ruiz, „oba objekta su možda napravljena od materijala sa istog meteorita“.

– Tehnologija gvožđa je potpuno drugačija od metalurgije obrade zasnovane na bakru i plemenitim metalima poput zlata i srebra. Zato su ljudi koji su počeli da rade sa meteoritskim gvožđem i kasnije sa onim sa zemlje, morali su da razvijaju novu tehnologiju. Fascinantno je vid‌jeti inovacije koje su došle sa novim tehnologijama. Eksperimenti i radoznalost bili su deo ovih nekadašnjih društava – rekao je on.

Naučnici još ne znaju ko je napravio ove predmete i gde su tačno napravljeni, ali znaju da je riječ o najstarijim do sada pronađenim predmetima od meteoritskog gvožđa na Iberijskom poluostrvu. Oni daju i novi uvid u metalurgiju bronzanog doba.

Tutankamonov bodež i strijele iz Švajcarske

Jedini do sada poznati predmeti od meteoritskog gvožđa iz provog milenijuma pre nove ere su vrhovi strela otkriveni u Švajcarskoj, o kojima je Telegraf Nauka već pisao, kao i nekoliko predmeta iz Poljske.

– Jedna opcija je da su predmeti iz istočnog Sredozemlja, gde su postojali slični predmeti, poput bodeža i još nekih artefakata iz Tutankamonove grobnice. Nemamo dokaze koji bi mogli da ukažu na to da je proizvodnja lokalna, jer svi ostali primjeri meteoritskog gvožđa u Evropi su nastali kasnije – rekao je Montero Ruiz, prenosi TelegrafNauka, a piše LiveScience.