Neodgonetnuta misterija: Nađeni jerusalimski sarkofazi u kojima su sahranjena djeca

11.08.2020. | 13:02

Arheolozi su u arheološkom rimskom nalazištu Viminacium u Srbiji pronašli tri sarkofaga od olova, za koje se pretpostavlja da su u njima sahranjene osobe porijeklom s Bliskog istoka.

U sarkofazima pronađenim ovih dana u Viminaciumu, udaljenom 12 kilometara od Požarevca, bila su sahranjena djeca uzrasta od osam mjeseci do desetak godina, a reljefni motivi na sarkofazima su identični onima koji se mogu vidjeti na olovnim kovčezima pronađenim u Siriji i Palestini.

Rimski sarkofazi od olova rijetkost su i neodgonetnuta misterija za nauku i svaki primjerak koji se pronađe smatra se senzacijom, pišu Večernje novosti. Sa Bliskog istoka je od polovine drugog vijeka u prijestonicu provincije Gornja Mezija, koja se prostirala na prostoru današnje Srbije, stigao veliki broj doseljenika.

Arheolog iz Naučnog centra Viminacium Bebina Milovanović rekla je da su ukrasi na ovim kovčezima, u obliku kvadrata, deltoida, zrakasto ukrštenih linija sa strelicama i astragala tipični geometrijski motivi koji su se razvili u jerusalimskim radionicama i širili tokom drugog i trećeg vijeka širom Rimskog carstva, ali da sahrane pokojnika u sarkofazima od olova nisu bile praksa Rimljana.

“U olovnim sarkofazima su uglavnom sahranjivani djeca i žene. Pokojnici su nesumnjivo pripadali višem društvenom staležu jer su porodice mogle da priušte kovčeg od metala”, dodala je Milovanovićeva. Ona je istakla da je sasvim izvjesno da su sahrane u sarkofazima od olova pripadale stanovnicima sa Bliskog istoka koji su kao vojnici, trgovci i zanatlije naseljavali ostale dijelove Carstva, naročito u drugom i trećem vijeku.

Prema pisanju Novosti, na olovnim kovčezima nema nijednog podatka o pokojnicima za razliku od kamenih sarkofaga, na kojima su bile ispisane prave biografije. Najveća zagonetka za arheologe su savijeni izuzetno tanki srebrni listići sa urezanim magijskim natpisima, koji će morati da se otvore posebnim metodama da bi tekst na njima mogao da se pročita, ističe se u tekstu.

Slični magijski natpisi na aramejskom, samo na zlatnim listićima, pronađeni su prije nekoliko godina takođe u dječjem grobu u Viminaciumu i izazvali su svjetsku senzaciju.

“Samo po sebi otkriće tri olovna sarkofaga je vanserijsko, a pravo je čudo da su dva od njih ostala neopljačkana”, rekao je arheolog Ilija Danković iz Naučnog centra Viminacium.

Arheolozi su prvo pronašli kovčeg djevojčice sahranjene sa raskošnim grobnim inventarom, što je neuobičajeno za Rimljane koji nisu imali običaj da zlato polažu u grobove, smatrali su da to rade samo “prosti ljudi i varvari”. Ipak, postojao je izuzetak, prilikom gubitka kćeri koja nije doživjela da se uda, te je dio miraza polagan uz nju, pa su tako uz pokojnicu položeni naušnica, dva zlatna prstena i jedinstven medaljon od zlatnog lima u obliku pelte, štita Amazonki, koji ima zaštitničku simboliku.

Ovaj izuzetni komad nakita, koji je prema riječima arheologa, imao i magijsku funkciju, sa prednje strane je ukrašen umecima od stakla zelene boje, a tehnikom filigrana na njemu su izvedene konture kantarosa, grčke posude koja je simbolizovala besmrtnost ili ponovno rođenje. Jedan od prstenova je izrađen u obliku zmije, koja je u doba antike imala zaštitničku ulogu.

Kraj drugog neopljačkanog sarkofaga pronađena su tri manja keramička krčaga, dok su u samom kovčegu pronađeni ostaci svijetle tkanine u kojoj je bio umotan skelet bebe od oko osam mjeseci, kraj čijih nogu je položen keramički lonac sa tri drvceta koja su gorjela sa donje strane, očigledno korišćeni u nekom magijskom obredu, pišu “Večernje novosti”.

Treći olovni sarkofag koji je pripadao starijem djetetu bio je opljačkan. Prostor na kome su sarkofazi pronađeni nalazi se nekoliko stotina metara južno od legijskog logora i civilnog naselja Viminaciuma.

Tu su od početka drugog vijeka do kraja četvrtog vijeka sahranjivani stanovnici prijestonice provincije Gornje Mezije. Riječ je se o dijelu nekropole koji se razvijao uz antičku saobraćajnicu, otkrivene na ovom prostoru. Taj put je spajao Viminacium sa unutrašnjošću provincije na jugu.

Srpski arheolozi su za manje od tri mjeseca rada istražili oko 200 grobova, unutar kojih su pronašli više od 300 artefakata. Rimska provincija Gornja Mezija, koja se prostirala na prostoru današnje Srbije bila je poznatno rudonosno područje, pa su bogati građani svojim pokojnicima mogli da priušte luksuzne metalne kovčege.