Nevjerovatno otkriće: Naučnici u laboratoriji uzgojili mini-mozak, on nekako dobio “oči”

28.08.2021. | 21:03

Naučnici su objavili da su „mini mozgovi“, uzgojeni u laboratoriji iz matičnih ćelija, spontano razvili rudimentarne strukture oka.

Na sićušnim organoidima mozga ljudskog porijekla, koje su stručnjaci uzgojili u posudama, narasle su dvije simetrične optičke čašice, koje na neki način predstavljaju razvoj sistema oka u ljudskim embrionima.

Taj nevjerovatan rezultat pomoći će naučnicima da bolje razumiju proces razvoja oka, kao i nastanak nekih očnih bolesti.

„Naše istraživanje je pokazalo da moždani organoidi imaju izuzetnu sposobnost generisanja primitivne senzorne strukture osjetljive na svjetlo, koja ima stanične tipove slične onima u našemu tijelu“, rekao je Džej Gopalakrišnan sa Univerziteta bolnice Dizerdof u Njemačkoj.

„Ti organoidi mogu da nam pomognu pri proučavanju interakcija mozga i očiju tokom razvoja embriona, modeliranju urođenih poremećaja mrežnjače i stvaranju retinalnih ćelija za pacijente sa personalizovanim lijekovima i transplantacijskom terapijom“, dodao je Gopalakrišnan.

Moždani organoidi nisu mozak u pravom smislu te riječi. Radi se o malim, trodimenzionalnim strukturama koje se uzgajaju iz matičnih ćelija, piše „Sajens alert“.

U ovom slučaju, stručnjaci su usmjerili razvoj matičnih ćelija u mrlje moždanog tkiva, bez bilo čega što je nalik mislima, emocijama ili svijesti. Takvi „mini mozgovi“ se koriste u istraživačke svrhe kako bi se izbjegli neki etički problemi. Na njima se testiraju lijekovi ili se, na primjer, posmatra njihov razvoj u nepovoljnim uslovima.

Ovog puta su Gopalakrišnan i njegove kolege nastojali da posmatraju razvoj očiju.

Naučnici su i ranije koristili embrionalne matične ćelije za uzgoj optičkih čašica. Ali umjesto direktnog uzgajanja ovih struktura, Gopalakrišnanov tim je želio da vidi da li oni mogu da se uzgajaju kao sastavni dio moždanih organoida. Ovo bi moglo da se koristi za posmatranje paralelnog rasta dvije vrste tkiva, umjesto samo rasta optičkih struktura.

Prethodna istraživanja razvoja organoida ukazala su na postojanje retinalnih ćelija, ali one nisu razvile optičke strukture, pa je tim promijenio taktiku. Nisu pokušali da nametnu razvoj nervnih ćelija u ranim fazama neuronske diferencijacije, ali su u medij za kulturu dodali retinol acetat kao pomoć pri razvoju oka.

Njihov mini mozak formirao je optičke čašice već 30 dana nakon razvoja, a strukture su bile jasno vidljive nakon 50 dana. To je u skladu s periodom razvoja oka u ljudskom embrionu, što znači da bi ovakav tip organoida mogao da bude koristan pri proučavanju zamršenosti ovog procesa.

Optičke čašice sadržavale su različite vrste retinalnih ćelija, koje su se organizovale u neuronske mreže i reagovale na svjetlost, pa je čak sadržao i sočiva i rožnjače.

Konačno, strukture su pokazale retinalnu povezanost s regijama moždanog tkiva.

„Vjerujemo da su ovo organoidi sledeće generacije koji mogu da pomognu pri razvoju modela retinopatija, nastalih iz ranih neurorazvojnih poremećaja“, napisali su naučnici u studiji, prenosi Index.