Nevjerovatno otkriće! Ostaci izgubljenog svijeta na dnu Sjevernog mora

09.08.2021. | 10:09

Ribari sa Sjevernog mora već decenijama svojim mrežama izvlače ostatke jednog nestalog svijeta. Sada arheolozi postavljaju jedno vrlo aktuelno pitanje: Šta se dešava sa ljudima čija zemlja nestaje pod narastajućom plimom?

Kad su počeli da se pojavljuju prvi znaci jednog izgubljenog svijeta na dnu Sjevernog mora, niko u to nije htio da povjeruje. Prvi dokazi počeli su da izranjaju na površinu prije jednog i po vijeka, kad su ribari uz holandsku obalu masovno usvojili tehniku zvanu kočarenje. Povlačili bi otežale mreže po morskom dnu i izvlačili ih pune riba koje žive na dnu, kao što su list i iverak. Ali ponekad bi izvukli i neku džinovsku kljovu ili ostatke divljeg govečeta (tura), runastog nosoroga, i drugih izumrlih životinja. Ribare su plašili ovi nagovještaji da stvari nisu oduvijek bile kakve su sada. Ono što nisu znali da objasne, vraćali su natrag u more.

Mnogo generacija kasnije dovitljivi paleontolog-amater Dik Mol ubijedio je ribare da mu donose izvučene kosti i da bilježe koordinate gdje su ih pronašli. Jedan kapetan je 1985. godine donio Molu odlično sačuvanu ljudsku vilicu, zajedno sa istrošenim kutnjacima. Sa svojim prijateljem, takođe amaterom Janom Glimerfenom, Mol je analizom radioaktivnim ugljenikom utvrdio starost vilice. Ispostavilo se da je stara 9.500 godina, što znači da je čovjek kome je pripadala živio u mezolitskom periodu, a on je u sjevernoj Evropi počeo krajem posljednjeg ledenog doba, prije nekih 12.000 godina, i trajao do pojave zemljoradnje 6.000 godina kasnije. “Mi mislimo da je bio pokopan”, kaže Glimerfen. “Počivao je u miru još otkako je njegov svijet nestao pod talasima, prije oko 8.000 godina.”

Oseka na ušću rijeke Severn kod Goldklifa, u Velsu, otkrila je ovaj otisak stopala nekog lovca od pre 7.500 godina, kada je kopno postepeno nestajalo pod narastajućim morem.

Vrhovi strijela od kostiju i rogova, izvađeni iz Sjevernog mora blizu holandske obale, svjedoče o jednom načinu života koji je odavno potopljen.

Priča o iščezloj zemlji počinje sa otapanjem leda. Prije osamnaest hiljada godina nivo mora oko sjeverne Evrope bio je za oko 122 metra niži nego danas. Britanija nije bila ostrvo već nenastanjeni sjeverozapadni rog Evrope, a između nje i ostatka kontinenta prostirala se zamrznuta tundra. Kako je klima postajala sve toplija i led počeo da iščezava, jeleni, divlja goveda i divlje svinje počeli su da se šire ka sjeveru i zapadu. A za njima su krenuli i lovci. Sišavši sa visija koje su danas kontinentalna Evropa, odjednom su se našli u prostranoj niziji.

Mnogi su skloni da Dogerland posmatraju kao ključ za bolje poznavanje mezolita u severnoj Evropi, a mezolit, opet, kao period iz kojeg možemo da izvučemo pouke jer i mi upravo prolazimo kroz slične klimatske promjene. Zahvaljujući timu pejzažnih arheologa sa Univerziteta u Birmingemu, koji predvodi Vins Gafni, mi danas imamo dobru predstavu o tome kako je ova iščezla zemlja izgledala. Na osnovu podataka seizmičkih ispitivanja prikupljenih uglavnom od naftnih kompanija koje traže naftu na dnu Severnog mora, Gafni i njegove kolege su digitalno rekonstruisali blizu 46.620 kvadratnih kilometara potopljene zemlje, što je područje veće od Holandije, piše Nacionalna geografija Srbije.