Opasna živa pronađena u ruševinama drevnih Maja

26.09.2022. | 23:02

Toksični nivoi zagađivača žive koji se obično povezuju sa otpadom moderne industrije otkriveni su među arheološkim nalazištima u Južnoj Americi.

Mnogo prije nego što su konkvistadori iz dalekih zemalja uveli ratove i bolesti, kulture Maja su prašile tlo svojih urbanih centara živom i teškim metalima.

Činilo se da koncentracije žive variraju od lokacije do lokacije i da u nekim slučajevima premašuju prag toksičnog efekta žive u sedimentima, navodi se studiji objavljenoj u „Frontijers in envajronmental sajens“.
Nivoi žive su u nekim oblastima toliko veliki da se istraživačima savjetuje da se pripreme kako bi sačuvali svoje zdravlje.

„Zagađenje živom u životnoj sredini obično se nalazi u savremenim urbanim područjima i industrijskim predjelima“, rekao je dr Dankan Kuk, vanredni profesor geografije na Australijskom katoličkom univerzitetu i glavni autor nove studije.

Čini se da je navedeno zagađenje nastalo upotrebom žive od strane naroda Maja i proizvoda koji je sadrži, tokom klasičnog perioda između 250. i 1.100. godine nove ere.

Poređenjem rezultata očitavanja iz cijelog regiona identifikovano je sedam lokacija koje su prijavile najmanje jedno područje kontaminirano koncentracijom žive koja premašuje ili je jednaka savremenim mjerilima za nivoe toksičnosti. Lokacije koje su istraživači ispitali pokazuju različite nivoe koncentracije žive koji su se kretali od 0,016 ppm na lokaciji Aktunkan u Belizeu do 17,16 ppm u čuvenim ruševinama Tikala u Gvatemali. Kako časopis ističe, prag toksičnog efekta (TET) žive u sedimentima je „definisan kao 1 ppm“, prenosi “Sputnik”.

„Otkrivanje žive zakopane duboko u zemljištu i sedimentima u gradovima drevnih Maja teško je objasniti, sve dok ne počnemo da razmatramo arheologiju regiona, koja nam govori da su Maje koristile živu vijekovima“, kaže on.
Nova studija ukazuje na cinober i „boje i prahove koji sadrže živu“ koje su Maje koristile za dekoraciju kao vjerovatnog krivca, jer bi ta živa na kraju mogla da iscuri sa površina na koje je prvobitno nanijeta i u zemlju i vodu.

„Za Maje, predmeti su mogli da sadrže čulel, ili silu duše, koja se nalazila u krvi“, rekao je dr Nikolas Daning, profesor na Univerzitetu u Sinsinatiju i koautor studije.

„Zbog toga je sjajni crveni pigment cinobera bio neprocjenjiva i svijeta supstanca, ali bez njihovog znanja, takođe je bio smrtonosan i njegovo nasljeđe opstaje u zemljištu i sedimentima oko drevnih lokaliteta Maja“, rekao je on.