Šta je to? Neobičan plavi bljesak iznad Evrope snimljen sa Međunarodne svemirske stanice FOTO
Tehnologija

Šta je to? Neobičan plavi bljesak iznad Evrope snimljen sa Međunarodne svemirske stanice FOTO

12.10.2021. | 11:00
Francuski astronaut Toma Peske je sa Međunarodne svemirske stanice uspio da zabilježi izuzetno rijetku svjetlosnu pojavu na nebu iznad Evrope – jaku plavu svjetlost, koju sa Zemlje niko nije mogao da primijeti.

Na fotografiji koja je, u stvari, samo jedan od kadrova zabilježenih tokom dužeg video-snimanja sa Međunarodne svemirske stanice, vidi se kao da je nad Evropom eksplodirala kobaltna bomba.

Ovo zastrašujuće blistavoplavo svjetlo nije nanijelo nikakvu štetu. U stvari, nikada sa Zemlje ne bismo ni uspjeli da primijetimo da se to dešava.

Ovaj kadar pokazuje krajnje bezopasnu pojavu koja se naziva “prolazni svjetlosni događaj” – pojava slična munji koja je usmjerena ka gornjim slojevima atmosfere.

Poznata je i kao gornjoatmosferska munja, prolazni atmosferski fenomen koji se dešava tokom olujnog nevremena, ali u daleko višim slojevima atmosfere. Iako je u pitanju pojava slična munji, ipak funkcioniše po malo drugačijem principu.

Postoje “plavi mlazevi”, koji se dešavaju niže u stratosferi, a pokreću ih munje. Ako se osvjetljenje širi kroz negativno naelektrisano (gornje) područje olujnih oblaka prije nego što prođe kroz pozitivno područje ispod, munja se prostire prema gore, i izaziva plavi mlaz paleći molekule azota.

Zatim, postoje i crveni sprajtovi – stratosferska/mezosferna uznemirenja koja proističu iz intenzivnog naelektrisanja oluje (SPRITES: Stratospheric/mesospheric Perturbations Resulting from Intense Thunderstorm Electrification) – električna pražnjenja koja često sijaju crveno, javljaju se visoko iznad oblasti sa grmljavinom, a izazvana su smetnjama ispod munje i bacaju blago prigušenu crvenu svjetlost u jonosferu (ELVES:Emission of Light and Very Low Frequency perturbations due to Electromagnetic Pulse Sources).

Držeći se teme, postoje i trolsi (Transient Red Optical Luminous Lineaments) koji se javljaju nakon jakih sprajtova, kao i piksizi (Pixies) i pojave koje su naučnici nazvali duhovi (GHOSTS).

Oluje snimljene iz svemira

“Ono što je zadivljujuće kod ove munje jeste to što su do prije nekoliko decenija o njima pričali samo piloti koji su imali prilike da ih uoče, a naučnici nisu vjerovali da tako nešto uopšte postoji”, objašnjava Peske u opisu fotografije.

“Za samo nekoliko godina od tada uspjeli smo da otkrijemo sve ove pojave koje vjerovatno utiču i na našu klimu”, dodaje astronaut Evropske svemirske agencije.

Iako Peske nije objasnio koju konkretnu vrstu svijetlećeg događaja vidimo na fotografiji, njegova slika možda prikazuje “plavi starter”.

Ove pojave je posebno teško zabilježiti sa Zemlje jer se dešavaju visoko na nebu i uvijek su zaklonjeni olujnim oblacima. Osim toga, ova pojava obično traje samo nekoliko milisekundi ili, u najboljem slučaju, nekoliko sekundi.

Imajući sve to u vidu, Međunarodna svemirska stanica je izuzetno povoljno mjesto za praćenje i pronalaženje ovih pojava, posebno ako neprekidno bilježe zbivanja na Zemlji.

Zanimljivo je i da Zemlja nije jedino mjesto na kome se dešavaju ovakve svjetlosne pojave, a istraživači su prošle godine otkrili da se na Jupiteru pojavljuju i “plavi sprajtovi”.

“Svemirska stanica je izuzetno pogodna za praćenje ovih pojava jer leti iznad ekvatora gdje ima najviše oluja”, navodi Peske, ali i dodaje da postoji poseban projekat “Kolambus” koji se bavi samo ovim svjetlosnim pojavama, piše RTS.

Oznake: Evropa