Struje u Atlantskom okeanu pokazuju da stižu velike vremenske promjene

05.08.2021. | 23:08

Sistem struja u Atlantskom okeanu koje su glavna pogonska snaga klime na sjevernoj hemisferi mogao bi da oslabi do te mjere da bi uskoro moglo doći do velikih promjena u vremenskim uslovima, rezultati su naučnog istraživanja.

Severnoatlantska meridijalna cirkulacija (AMOC) je veliki sistem okeanskih struja, uključujući Golfsku koja prenosi toplu vodu iz tropskih krajeva prema sjeveru Atlantika.

S obzirom na to da se atmosfera zagrijeva zbog porasta emisije staklene bašte, ispod površine okeana zadržava se više topline i potencijalni kolaps sastava mogao bi imati ozbiljne posljedice za vremenske sisteme u svijetu, prenosi Jutarnji list.

Krucijalna razlika

Klimatski modeli su pokazali da je AMOC najslabiji u više od 1000 godina. Međutim, nije poznato je li došlo do slabljenja zbog promjene u cirkulaciji ili zbog manjka stabilnosti.

Studija, objavljena u časopisu „Nejčer klajmat čejndž“, pokazuje da se radi o krucijalnoj razlici.

„Gubitak dinamičke stabilnosti ukazivao bi da se AMOC približio kritičnom pragu iza kog bi moglo doći do značajnog i u praksi vjerovatno nepovratnog prelaza u slabiji mod rada“, rekao je autor studije Miklas Boers s Potsdamskog instituta za istraživanje uticaja klime.
Analizirajući modele temperature i saliniteta površine Atlantskog okeana, studija kaže da bi se slabljenje AMOC-a u prošlom vijeku moglo povezati s gubitkom stabilnosti.

Približavamo se kritičnom pragu

„Rezultati podupiru procjenu da opadanje AMOC-a nije samo fluktuacija ili linearni odgovor na rastuće temperature, nego vjerovatno znači približavanje kritičnog praga iza kog bi se sistem cirkulacije mogao urušiti“, rekao je Boers.

Kad bi se AMOC srušio, pojačalo bi se hlađenje sjeverne hemisfere, podigla bi se nivoa Atlantskog okeana, povećale ukupne padavine iznad Evrope i Sjeverne Amerike i došlo bi do pomjeranja monsuna na Južnu Ameriku i Afriku, objavila je britanska meteorološka služba Met ofis.

Drugi klimatski modeli predviđaju da će AMOC oslabjeti tokom nadolazećeg vijeka, no da nije izvjestan kolaps prije 2100. godine.