Treća sreća: Polijetanje „Artemisa 1“ zakazano za 27. septembar

24.09.2022. | 22:14

Američka svemirksa agencija NASA pokušaće po treći put da lansira raketu „Artemis 1“ u utorak, 27. septembra, ali tropski ciklon devet koji se približava sa Kariba, mogao bi opet da odloži cijelu operaciju.

Sedamdesetminutni prozor povoljan za lansiranje otvara se u 11.37 prije podne, a lansirna rampa i svemirska letjelica „Orion“ i dalje stoje spremne u Svemirskom centru „Kenedi“ na Floridi.

Zabrinutost zbog ciklona koji se formira na Karibima sužava vremenski okvir povoljnih vremenskih uslova za lansiranje na samo 20 odsto. Prema trenutnim podacima ciklon će stići do Kube i Floride početkom sljedeće nedjelje.

S obzirom na neizvjesnost o pravcu oluje, intenzitetu i vremenu dolaska, tim Artemis će u skladu sa aktuelnim podacima donijeti odluku, rekao je Majk Bolger, menadžer Nasinog programa istraživačkih sistema na zemlji.

Tim Artemis pomno prati vremenske prilike i odluku će donijeti u subotu.

„Snažan tropski vlažan talas će zahvatiti kosmodrom u utorak, jaka oblačnost i mogući kratkotrajni pljuskovi vjerovatno će trajati tokom perioda lansiranja“, navodi se u prognozi koju su u petak objavile američke svemirske snage.

Ograničenja oko lansiranja zahtijevaju da misija „Artemis 1“ ne polijeće ukoliko ima padavina. Ova ograničenja u pogledu lansiranja su postavljena kako bi se izbjeglo da raketu u letu ne pogodi udar groma koji bi mogao da izazove štetu na raketi i ugrozi javnu bezbjednost, navode iz Nase.

Kada raketa proleti kroz dovoljno jako atmosfersko električno polje može da izazove munju, tako da i oblak koji ne proizvodi prirodne munje i dalje može da napravi probleme.

Ukoliko bude bilo potrebno i lansirna rampa će morati da se vrati u zgradu za sklapanje u Svemirskom centru, tako da bi proces ponovnog sklapanja mogao da potraje još nekoliko dana.

Lansirna rampa može da ostane na podlozi i izdrži udare vjetra i do 100 kilometara na sat
(74,1 čvor). Ukoliko bi sve to moralo da se odveze nazad u zgradu, onda bi cijela konstrukcija mogla da podnese samo duplo manju brzinu veta, napominje Bolger.

Procjena ključnih podataka

U međuvremenu, tim Artemis je ohrabren nakon „zaista uspješnog testa rezervoara“, a „raketa izgleda spremna za predstojeće pokušaj lansiranja“, navodi Džon Blevins, glavni inženjer SLS-a u Nasinom centru za svemirske letove u Hantsvilu, u Alabami.

Ključni testovi punjenja goriva za mega mjesečevu raketu obavljeni prethodne nedjelje bili su uspješni, uprkos dva odvojena curenja vodonika koja su se desila u prethodnom periodu.
Svrha kriogene demonstracije bila je da se testiraju zamijenjene zaptivke i nova ažurirana, „manje agresivna“ procedura punjenja superhladnog goriva koje će raketa iskusiti na dan lansiranja.

Nasini inženjeri su tokom testa otkrili curenje tečnog vodonika koje je imalo „isti potpis“ kao curenje koje je spriječilo pokušaj lansiranja 3. septembra. Međutim, njihovi napori u rješavanju problema omogućili su timu da kontroliše curenje.

Tim je bio u mogućnosti da u potpunosti popuni jezgro sa tečnim kiseonikom i tečnim vodonikom. Takođe su završili test hlađenja motora, koji snižava temperaturu četiri motora prije lansiranja.

Pored toga, tim Artemis je dobio odobrenje od Svemirskih snaga za pokušaj lansiranja 27. septembra i rezervni datum 2. oktobra.

Svemirske snage nadgledaju sva lansiranja raketa sa istočne obale Sjedinjenih Država, uključujući Nasino lansirno mjesto na Floridi, a to područje je poznato kao Istočni opseg. Zvaničnici na poligonu imaju zadatak da se uvjere da nema rizika za ljude ili imovinu tokom bilo kog pokušaja lansiranja.