Šok na njivi! Đak kažnjen kopanjem krompira – nabasao na nešto mnogo važnije

27.11.2023. | 13:20

Učenik iz Škotske kažnjen je da na njivi iskopava krompire, ali dok je izvlačio povrće iz zemlje nabasao je na nešto mnogo vrijednije – oko 4.000 godina staru egipatsku skulpturu.

Ovo „remek-djelo egipatske umjetnosti“ bilo je prvo od 18 artefakata otkrivenih na imanju Melvilove kuće u Fajfu tokom godina, a istraživači su tek sada uspjeli da shvate kako je ova značajna kolekcija Nacionalnog muzeja Škotske uopšte stigla do Ostrva, piše LajvSajns.

Svi predmeti otkriveni su na imanju Melvilove kuće, sagrađene 1697. po naređenju prvog erla od Melvila. Tokom Drugog svjetskog rata na ovom imanju bio je smještaj za vojnike, a nakon toga je postala škola.

Privatna škola na imanju

– Tokom 1952. Melvilova kuća postala je privatna škola Dalhausi Kasl. Te godine, dječak koji je za kaznu bio prinuđen da iskopava krompir na njivi, iskopao je statuu od crvenog pješčara iz vremena 12. dinastije Starog Egipta, za koju je prvobitno mislio da je krompir. Nju je preuzeo Muzej – navodi se na sajtu Muzeja i nastavlja:

– Tokom 1966. egipatska bronzana statueta Apisa pronađena je kada je dječak tokom preskakanja kozlića sletio na statuetu, koja je izvirila iz zemlje. Nastavnik koji je držao čak, inače isti dječak koji je 14 godina ranije iskopao statuu, odmah je odnio u Muzej na identifikaciju.

– Tokom 1984. dr Elizabet Goring bila je novi kustos Nacionalnog muzeja Škotske kada je grupa tinejdžera donijela predmet na identifikaciju. Bronzanu figuricu muškarca, takođe iz doba Starog Egipta, otkrilo je dječak koristeći detektor metara, u vrijeme kada je ova škola već postala državna – objašnjava se na sajtu Muzeja.

Svima je bilo jasno da su tri predmeta povezana, ali niko nije shvatao kako su egipatski predmeti završili u Britaniji. Kasnije je otkriveno još njih, poput figurice Izide sa sinom Horusom do Horusovog oka.

– Iskopavanja i istraživanja predmeta iz Melvilove kuće bila su najneobičniji projekat moje arheološke karijere i oduševljena sam što ću otkriti priču do kraja. Otkriće drevnih egipatskih predmeta u Fajfu je potpuno neočekivano, pa naknadna istraživanja porekla donela su neverovatnu priču, ali u kojoj i dalje ima misterija koje možda nikad nećemo rešiti – rekla je dr Goring.

Nasljednik imanja u Egiptu

Jedan od mogućih odgovora na pitanja o porijeklu predmeta je da ih je Aleksander Lesli-Melvil, lord Balgoni, (1831-1857), nasljednik imanja, donio kada je posjetio Egipat 1856. sa svoje dvije sestre. Tu zemlju je posjetio po nalogu ljekara, kako bi se oporavio od bolesti koju je dobio tokom Krimskog rata, ali mu se zdravlje dodatno pogoršalo, pa je umro godinu dana kasnije od tuberkuloze.

To je bilo vrijeme kada su prodavci po Egiptu na veliko nudili razne artefakte, pa moguće da su ih oni tad kupili.

– Ovo je fascinantna kolekcija, koju još značajnijom čini upravo misterija porijekla. Otkriće egipatskih artefakata zakopanih u Škotskoj više od 100 godina daje dokaze o nivou trgovine antikvitetima u 19. vijeku – rekla je dr Margaret Mejtland, glavni kustos zbirke antičkog Sredozemlja u Nacionalnom muzeju Škotske.

Riječ je o jedinim drevnim egipatskim predmetima otkrivenim u Škotskoj.