Evropom ponovo hara smrtonosna bolest kod djece, oglasio se SZO: Ovo je poziv za uzbunu

14.03.2025. | 21:17

Broj slučajeva malih boginja odnosno morbila udvostručio se u 2024. godini i najveći je u posljednjih 25 godina, saopštili su Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) i UNICEF, pozivajući na mjere za povećanje nivoa vakcinacije koji su pali tokom pandemije kovida 19.

Djeca mlađa od 5 godina čine više od 40 odsto od 127.350 slučajeva prijavljenih prošle godine u regionu, koji uključuje 53 zemlje u Evropi i Centralnoj Aziji, navodi se u saopštenju SZO.

– Male boginje su se vratile i ovo je poziv na uzbunu – rekao je Hans Kluge, regionalni direktor SZO za Evropu.

– Nakon pada pokrivenosti imunizacijom tokom pandemije korona virusa, broj slučajeva se ponovo značajno povećao u 2023. i 2024. godini. Stope vakcinacije u mnogim zemljama tek treba da se vrate na nivo prije pandemije – dodali su iz SZO.

Rumunija imala više slučajeva morbila od Kazahstana

Prema saopštenju SZO, male boginje su jedan od najzaraznijih virusa za ljude.

Infekcije mogu da izazovu komplikacije, uključujući upalu pluća, encefalitis i dehidraciju, a takođe i da oštete odbrambenu memoriju imunološkog sistema protiv različitih patogena, prenosi hrvatski “Indeks”.

SZO je u četvrtak saopštila da je u BiH, Crnoj Gori, Sjevernoj Makedoniji i Rumuniji manje od 80 odsto djece koja ispunjavaju uslove primilo prvu dozu vakcine protiv malih boginja u 2023. godini – daleko ispod stope pokrivenosti od 95 odsto koja je potrebna da se spriječi epidemija.

Rumunija je prijavila najveći broj slučajeva u Evropi minule godine, čak 30.692 slučajeva, a slijedi Kazahstan sa 28.147 slučajeva, dodaje se.

Male boginje potencijalno smrtonosne

Uzročnik malih boginja odnosno morbila jeste najzarazniji virus koji poznajemo. Vjerovatnoća da će se još jedan član porodice razboljeti, nakon što se jedan zarazi, jeste više od 90 odsto. Prenosi se kapljičnim putem u direktnom kontaktu sa pacijentom ili preko treće osobe, posebno u vrtićima i školama.

Pacijent je zarazan 4 dana prije i 4 dana nakon pojave osipa. Kada osip izbije, virus je i dalje prisutan u pljuvački i na sluzokoži respiratornih organa.

Nakon preležanih boginja, imunitet je trajan i osoba ne može ponovo da se zarazi. Inkubacija traje od 10 do 12 dana. Obično se prvo javljaju povišena temperatura, malaksalost, bolovi u mišićima i grlu, curenje iz nosa, kašalj i suzenje i pečenje očiju. Ovi simptomi traju 4 do 5 dana.

Nekoliko dana nakon pojave prvih simptoma na sluzokoži usne šupljine, pojavljuju se specifične Koplikove mrlje, tačkice koje liče na zrna bijelog pijeska okružene crvenim krugovima. Osip na koži počinje nekoliko dana kasnije na čelu, ispod uha i na vratu.

Crvenkaste mrlje odnosno osip obično se širi po cijelom tijelu u roku od dva dana. Vremenom, osip poprima oblik malih crvenih izbočina koje mogu da krvare i blago da svrbe. Temperatura može da dostigne veoma visokih 40 stepeni Celzijusa.

Ne postoji lijek za male boginje

Ne postoji lijek za male boginje, ali neki simptomi, kao što su groznica i bol u mišićima, mogu se ublažiti paracetamolom. Pacijent treba da pije dovoljno tečnosti i odmara se u zamračenoj prostoriji zbog preosetljivosti na svjetlost.

Ako nema komplikacija, male boginje prolaze bez posljedica i mogu da izgledaju kao blaga bolest. Međutim, virusna infekcija može značajno da oštete i oslabi imunitet i može da dovede do bakterijskih superinfekcija ili direktnih virusnih komplikacija u obliku upale srednjeg uha, bronhitisa, upale pluća ili encefalitisa.

Encefalitis se javlja u približno 1 od 2.000 do 3.000 slučajeva infekcije. U slučaju veoma ozbiljnih komplikacija, moguć je fatalni ishod, piše Index.hr.