Negativno utiče na kognitivni razvoj djece: Ovaj sastojak u vodi za piće smanjuje IQ u djetinjstvu

22.01.2025. | 16:55

Naučnici upozoravaju da što je viši nivo izloženosti fluoridu u vodi za piće – niži je koeficijent inteligencije kod djece.

Fluorid u vodi dovodi se u vezu sa gubitkom IQ u djetinjstvu u novoj studiji objavljenoj u američkom medicinskom časopisu JAMA Pediatrics.

Ova studija mogla bi ponovo da pokrene debatu o bezbjednosti fluorida u vodi, dovodeći u vezu viši nivo izloženosti fluoridu u vodi sa nižim IQ kod djece.

Koeficijent inteligencije ili IQ je mjera sposobnosti rasuđivanja osobe. Drugim riječima, IQ test bi trebalo da procijeni koliko dobro neko može da koristi informacije i logiku kako bi odgovorio na pitanja ili mogao da predviđa. Pravi test koeficijenta inteligencije je strukturirana, istražena i klinička procjena sa psihološkom podrškom koju sprovodi obučeni profesionalac.

Istraživači sa National Institute of Environmental Health Sciences (NIEHS) pregledali su 74 studije o izloženosti fluoridu i koeficijent inteligencije djece u 10 zemalja, uključujući Kanadu, Kinu i Indiju.

Nova analiza otkrila je “statistički značajnu vezu” između izloženosti fluoridu i smanjenih IQ rezultata. Konkretno, studija procjenjuje da za svaki miligram po litru povećanja fluorida u urinu (markera ukupne izloženosti) koeficijent inteligencije djece pada za 1,63 poena.

Fluorid u vodi u visokim dozama izaziva neurotoksičnost

Neurotoksičnost fluorida u visokim dozama dobro je poznata, ali kontroverza leži u sugestiji studije da izloženost ispod 1,5 miligrama po litru, što je trenutno bezbjednosna granica Svjetske zdravstvene organizacije, takođe može da utiče na koeficijent inteligencije djece. Najvažnije je to što se u radu ne pojašnjava koliko bi niže od 1,5 mg/L moglo da bude opasno, ostavljajući pitanja o tome da li je potrebno prilagođavanje američkoj smjernici od 0,7 mg/L.

Autori studije priznali su da “nije bilo dovoljno podataka da se utvrdi da li 0,7 mg/L izloženosti fluoridu u vodi za piće utiče na koeficijent inteligencije djece”.

Neki stručnjaci izrazili su značajnu zabrinutost u vezi sa metodologijom studije. Kako navode, skoro sve studije su rađene u drugim okruženjima gdje postoje drugi zagađivači, drugi faktori koji se smatraju zbunjujućim faktorima, a kao primjer uzima se zagađenje ugljem u Kini.

Za ljudski mozak u razvoju, prije svega djece, fluorid u vodi za piće može da bude toksičan

Godinama zdravstveni stručnjaci nisu mogli da se slože oko toga da li fluor u vodi za piće može da bude toksičan za ljudski mozak u razvoju.

Poznato je da izuzetno visoki nivoi fluorida izazivaju neurotoksičnost kod odraslih, a negativni uticaji na pamćenje i učenje prijavljeni su u studijama glodara, ali se malo zna o uticaju supstance na neurorazvoj djece. U meta-analizi, istraživači sa Harvard School of Public Health (HSPH) i China Medical University u Šenjangu po prvi put su kombinovali 27 studija i pronašli jake indikacije da fluorid može negativno da utiče na kognitivni razvoj djece. Na osnovu nalaza, autori kažu da ovaj rizik ne treba zanemariti i da je potrebno više istraživanja o uticaju fluorida na mozak u razvoju.

Sa druge strane debate, prednosti fluorisanja vode su dobro dokumentovane. Naučnici podsjećaju da je program fluorisanja vode u SAD 1945. godine, brzo smanjio karijes kod djece i gubitak zuba kod odraslih, te je tako i dobio priznanje Centra za kontrolu i prevenciju bolesti CDC kao jedno od najvećih dostignuća javnog zdravlja 20. vijeka.

Fluorid, koji se takođe prirodno javlja u različitim nivoima, pomaže u obnavljanju minerala izgubljenih zbog razgradnje kiseline u zubima, smanjuje proizvodnju kiseline bakterijama koje izazivaju karijes i otežava ovim bakterijama da se lijepe za zube. Međutim, sa fluoridnim pastama za zube koje su široko dostupne od 1960., neka istraživanja ukazuju na smanjenje povrata, prenosi eKlinika.