Nova nada za dijagnostiku i liječenje raka pluća: Pipak robota može da prodre do najdubljih bronhija

06.08.2023. | 22:03

Istraživači u Velikoj Britaniji napravili su pipak robota dovoljno mali da dopre duboko u pluća, gdje bi mogao da otkrije prve znake raka i neutrališe maligne ćelije efikasno liječeći pacijente od bolesti.

Mali hirurški robot, koji je razvio tim naučnika, inženjera i kliničara sa sedištem u STORM laboratoriji Univerziteta u Lidsu, sastoji se od ultra-mekog silikonskog pipka prečnika samo 2,4 milimetra koji se kontroliše preko magneta. Pipak se sastoji od niza međusobno povezanih cilindričnih fragmenata koji su dužine oko 80 milimetara i mogu da se kreću donekle nezavisno jedan od drugog.

Prema studiji koju su objavili istraživači iz Lidsa u časopisu Nature Communications Engineering, pipak može da prodre 37 odsto dublje od standardne opreme i može da dodirne neke od najmanjih bronhijalnih cijevi u našim plućima, stvarajući manje oštećenja tkiva od tradicionalnih procedura, prenosi Euronews.

Pipak nije testiran na živim pacijentima, pošto su istraživači eksperimentisali sa plućima leševa, ali istraživači prikupljaju podatke kako bi započeli ispitivanja na ljudima i sigurni su da bi tehnologija mogla da promijeni način na koji liječimo rak pluća.

U ovom trenutku, ljekarima koji pregledaju pluća pacijenata potreban je uzorak tkiva koji se uzima bronhoskopom, instrumentom veličine između 3,5 i 4 mm i koji kroz nos ulazi u bronhijalne prolaze. Zbog svoje veličine, bronhoskop ne može da putuje dublje u manje cevi pluća, ali pipak robota može.

Moguća revolucija u dijagnozi karcinoma pluća

Prema studiji, korišćenje pipaka bi za 30 odsto povećalo mogućnost kontrolisanja svih dijelova pluća.

“Ovo je zaista uzbudljiv razvoj. Ovaj novi pristup ima prednost što je specifičan za anatomiju, mekši je od anatomske građe organa i u potpunosti se može kontrolisati putem magneta. Ove tri glavne karakteristike imaju potencijal da naprave revolucionarnu mogućnost putovanja kroz naše telo”, rekao je profesor Pietro Valdastri, direktor laboratorije STORM Univerziteta u Lidsu i istraživački supervizor.

Pipkom se upravlja pomoću magneta personalizovanih za pacijente i montiranih na robotske ruke koje ostaju izvan pacijenata, dok je njegova ruta unapred programirana.

“Naš cilj je bio, i jeste, da pacijentu donesemo ljekovitu pomoć uz minimalan bol. Daljinsko magnetno aktiviranje nam je omogućilo da to uradimo koristeći ultra-meke pipke koji mogu da dosegnu dublje dok se oblikuju u skladu sa anatomijom i smanjuju traumu”, kaže koautor studije Đovani Pitiljo.

Rak pluća je drugi najčešće dijagnostikovan rak u svijetu i vodeći uzrok smrti od raka kod muškaraca i žena širom sveta,

U posebnoj studiji objavljenoj u časopisu Advanced Intelligent Sistems, isti istraživači sa Univerziteta u Lidsu koristili su dva magnetna pipka robota da se kreću nezavisno jedan od drugog kako bi izvršili operaciju mozga na replici lobanje.

Prolazeći kroz nos, pipci su simulirali uklanjanje benignog tumora u bazi lobanje, pri čemu je jedan pomjerao kameru dok je drugi usmjeravao laser na tumor.

“Ovo je značajan doprinos na polju magnetno kontrolisane robotike. Naši nalazi pokazuju da se dijagnostičke procedure kamerom, kao i kompletne hirurške procedure, mogu izvoditi u malim anatomskim prostorima”, kaže glavni autor lista, Zaneta Kosovska.