Pošast savremenog doba: Djeca zbog ‘ekranizma’ na liječenju u Klinici za psihijatriju UKC-a
03.12.2024. | 20:33Zavisnost od interneta, društvenih mreža i video-igara poprima epidemijske razmjere, a koliko je ovaj problem alarmantan, pokazuje podatak da se u Klinici za psihijatriju Univerzitetskog kliničkog centra (UKC) RS liječe djevojčice i dječaci koji pate i od “ekranizma”.
Pošast savremenog doba sve više zabrinjava roditelje i stručnjake koji neprestano upozoravaju na loše strane interneta i modernih tehnologija tvrdeći da je sve više djece u Srpskoj zavisno od mobilnog telefona, zbog čega često izgledaju kao hipnotisana, progovaraju sve kasnije, slaba im je koncentracija, a nerijetko su i agresivna.
O tome šta uzrokuje ovu vrstu zavisnosti i kako prepoznati simptome za “Glas” je govorio ljekar sa Odjeljenja za dječiju i adolescentnu psihijatriju pri Klinici za psihijatriju UKC-a Goran Mijatović.
On kaže da se posljednjih godina u psihoterapijskoj terminologiji sve više pojavljuje izraz “ekranizam”, a veže se za negativan uticaj ekrana na neurokognitivni razvoj kod djece, te posljedično prisutnu emocionalnu i motoričku nerazvijenost, socijalnu otuđenost, nespremnost za suočavanje sa realnošću. “Ekranizam”, kazuje on, često prerasta i u socijalni poremećaj jer djeca zbog prekomjerne upotrebe modernih tehnologija odbijaju interakciju sa okolinom.
– Republika Srpska je, kao i većina zemalja svijeta, zahvaćena ovim novim negativnim uticajem, sve većim razvojem modernih tehnologija te apsolutnom pristupačnošću istih. Najranjivija grupa su upravo djeca i adolescenti koji nisu u stanju da se suprotstave, bivaju uvučeni u imaginarni svijet tehnologije i tu ostaju potpuno gubeći dodir sa realnošću – rekao je Mijatović.
On je istakao da u Klinici za psihijatriju, na Odjeljenju za dječiju i adolescentnu psihijatriju, imaju određen broj pacijenata koji u sklopu poremećaja ponašanja imaju razvijenu i zavisnost od društvenih mreža, kao i interneta u cjelini.
– Među pacijentima koji su hospitalizovani na Odjeljenju dječije psihijatrije su i zavisnici od interneta koji su u ranom uzrastu u potpunosti razvili tu zavisnost. Može se reći da je “ekranizam” bolest modernog doba kojoj je potrebno veoma ozbiljno sistemski pristupati. Trenutno u zdravstvenom sistemu Srpske ne postoji šifra i dijagnoza za zavisnost od interneta, ali iskustva u praksi pokazuju da je potrebno ići u pravcu uvođenja šifre i dijagnoze za zavisnost od interneta, kao i društvenih mreža jer je ekspanzija ovog negativnog uticaja sve veća – naglasio je Mijatović.
Pravovremeno djelovanje, priča ovaj stručnjak, vrlo je važno da bi dijete imalo pravilan rast i razvoj, te savjetuje roditeljima da, čim primijete promjene na djetetu, reaguju postavljanjem granica koje će mališani vremenom usvojiti.
– Međutim, svakodnevna praksa pokazuje da roditelji nisu u stanju djetetu postaviti granice i dijete u tom slučaju uopšte nema predstavu kako i koliko zloupotrebljava telefon i internet uopšte, provodeći i više od pet sati u kontinuitetu za ekranom, postaje frustrirano ukoliko mu se oduzme telefon, prijeti suicidom – navodi Mijatović.
Simptomi koji se jasno uočavaju kod djeteta koje je zavisno od interneta, tvrdi Mijatović, su izmijenjeno ponašanje u odnosu na prethodni period, provođenje sve više vremena za kompjuterom i na internetu, izbjegavanje školskih obaveza i škole uopšte, slabo interesovanje za vanškolske aktivnosti, problemi sa koncentracijom i pamćenjem, nesanica, problemi sa kičmom, vidom, sluhom kao i druge somatske tegobe.
– Za razliku od terapijskih tretmana koji se sprovode kod zavisnika od alkohola ili psihoaktivnih supstanci, gdje je terapijski cilj apstinencija, kod zavisnosti od interneta nije moguće postaviti cilj za apsolutnu apstinenciju. U ovom slučaju se kao metod primjenjuje postepeno smanjenje ukupnog broja sati provedenih na internetu. Kognitivno-bihevioralna terapija može pružiti pomoć kako bi dijete zapravo uopšte shvatilo da se radi o zavisnosti, a rad s terapeutom se uglavnom bazira na korigovanju prisilnih misli i ponašanja u vezi sa internetom – pojašnjava Mijatović i dodaje da je ovaj vid terapije veoma važan jer se pacijent adekvatnije suočava sa neugodnim emocijama.
Kocka i alkohol
Goran Mijatović kaže da, osim zavisnosti od interneta, djeca i mladi do 18 godina često postaju zavisnici od alkohola i psihoaktivnih supstanci.
– Kockanje je takođe još jedna od zavisnosti koja postaje sve problematičnija među mladima – naglasio je Mijatović.
