Svakodnevno uzimanje aspirina kod starijih osoba povećava riziku od anemije

01.07.2023. | 10:35

Aspirin je jedan od najčešće korišćenih lijekova, ali bi sa njim trebalo biti oprezan.

Istraživanja pokazuju da više od 40 odsto odraslih starijih od 60 godina uzima aspirin svaki dan kako bi spriječilo stvaranje opasnih krvnih ugrušaka koji mogu da dovedu do srčanog ili moždanog udara, piše CNN.

Posljednjih godina, stručnjaci su odustali od opšte upotrebe terapije ovim lekom za sve starije odrasle osobe, međutim, nakon što su studije pokazale da ona nosi povećan rizik od velikog krvarenja koje je najvjerovatnije nadmašilo svaku korist u sprečavanju prvih srčanih ili moždanih udara.

Međutim, u nekim slučajevima se i dalje preporučuje ljudima koji su imali srčani ili moždani udar, da spriječe naredni.

Kako aspirin može da doprinese opasnosti od velikih krvarenja kao što su aneurizme, istraživači su željeli da znaju da li bi on takođe mogao da bude faktor suptilnijeg gubitka krvi: vrste koja može da dovede do anemije ili smanjenog kiseonika u krvi.

Anemija je još jedan veliki problem kod starijih osoba, iako joj se možda nedovoljno posvećuje pažnja u poređenju sa srčanim i moždanim udarima.

Studije pokazuju da je 30 odsto odraslih od 75 i više godina širom sveta anemično, a anemija je generalno povezana sa lošijim zdravljem, uključujući umor, probleme sa pamćenjem i razmišljanjem, depresiju i povećan rizik od smrti.

Studija objavljena u „Annals of Internal Medicine“ pratila je više od 18.000 odraslih osoba starijih od 65 godina iz SAD i Australije.

Polovina je uzimala 100 miligrama aspirina dnevno, male doze, dok je druga polovina uzimala lplacebo. Istraživači su ih pratili oko pet godina.

Učesnici studije imali su godišnje posjete ljekaru i testove krvi na hemoglobin i feritin – protein u krvnim ćelijama koji skladišti gvožđe.

Vidjeli su malu, ali jasnu razliku. Odrasli koji su uzimali aspirin imali su 20 odsto veću vjerovatnoću da budu anemični od onih koji ga nisu uzimali.

Na osnovu svojih rezultata, istraživači su procijenili da će 24 odsto starijih osoba u grupi koja je svakodnevno uzimala aspirin razviti anemiju u roku od pet godina, u poređenju sa 20 osdsto onih u placebo grupi.

Oni koji su uzimali aspirin takođe su imali nešto niže nivoe hemoglobina i feritina, koji pomažu krvnim ćelijama da prenose kiseonik.

Razlika je ostala čak i kada su istraživači prilagodili svoje podatke da bi uzeli u obzir karcinom i velika krvarenja tokom ove studije, kao i druge razlike između učesnika kao što su starost, pol, dijabetes, bolest bubrega i upotreba nesteroidnih antiinflamatornih lekova, ili NSAIDs.

Studija nije razmatrala kako aspirin može da doprinese anemiji, ali autori imaju ideju o tome kako bi se to moglo dogoditi. Aspirin otežava zgrušavanje krvi jer sprečava slepljivanje trombocita. Takođe blokira enzim nazvan Cok-1, koji je važan za održavanje sluznice želuca i crijeva.

Kako je ova zaštitna barijera oštećena, lakše je da male količine krvi vremenom iscure iz crijeva, što na kraju dovodi doanemije.

Istraživači su napisali da, pošto su vidjeli ovaj efekat u mnogim različitim grupama, bez obzira na njihovo osnovno zdravlje, vjerovatno će biti veća briga za ljude koji imaju druge rizike od anemije, kao što su inflamatorne bolesti kao što su artritis ili hronična bubrežna insuficijencija.

Kažu da bi ljekari trebalo da razmotre pažljivije praćenje nivoa hemoglobina kod pacijenata ako imaju više faktora rizika, uključujući upotrebu aspirina.