Vrućine utiču na psihu: Ljudi postaju razdražljiviji i skloniji konfliktima

10.06.2024. | 16:19

Visoke temperature imaju značajan uticaj na mentalno zdravlje ljudi, a posebno na one sa prethodno dijagnostikovanim psihičkim stanjima.

Toplota okruženja najčešće povećava nivo agresije i nasilja. Kada im je vrućina, ljudi postaju razdražljiviji i skloniji konfliktima.

Dok neki ljudi mogu osjećati smanjenje anksioznosti tokom toplijih dana, kod drugih se pojačavaju strepnja i nelagoda.

Toplotni talasi mogu da pojačaju i simptome depresije, posebno kod onih koji su već skloni ovom stanju, a ekstremne vrućine mogu da dovedu do gubitka energije i smanjenja produktivnosti.

Visoka vlažnost i temperatura mogu da otežaju koncentraciju i uzrokuju nesanicu, što dodatno utiče na mentalno zdravlje.

Proteklih 10 godina bilo je najtoplijih u istoriji. Dok se pripremamo za još jedno vrelo ljeto, vrijeme je da preduzmemo korake da bismo se prilagodili na ekstremne vrućine.

Potencijal toplotnog stresa, toplotne iscrpljenosti i toplotnog udara su dobro poznate opasnosti od ekstremne toplote. Ipak, fizičko zdravlje nije jedini faktor koji treba uzeti u obzir – mentalno zdravlje, takođe, može da strada.

Toplota ugrožava pacijente sa šizofrenijom

Tokom toplotnih talasa, broj prijema u bolnicu zbog mentalnog zdravlja raste.

Mnogi ljudi imaju anegdotska iskustva zbog neprospavanih noći tokom vrelih ljetnjih mjeseci, ali za one koji žive sa mentalnim bolestima, međutim, opasnost od ekstremne vrućine je strašnija od iritirajućih reakcija na temperaturu.

“Iz mog istraživanja u Feniksu u Arizoni i rada tokom toplotnih ekstrema 2021. u Britanskoj Kolumbiji, znam da vrućina pogoršava postojeće mentalne bolesti, povećava vjerovatnoću hospitalizacije, pa čak i smrti osoba sa šizofrenijom”, ističe u kolumni za Piks Piter Krank, docent geografije Univerziteta Vaterlo, u Ontariju, Kanada.

Odnos između mentalnih poremećaja i temperature je tek nedavno prepoznat.

“Dio mozga koji je kod šizofrenije najviše pogođen, takođe, sadrži i naše termoregulatorne funkcije. To je dio koji nam govori da nam je previše vruće i da počnemo da se znojimo ili da nam je previše hladno i da treba da drhtimo da bismo ostali topli. Oboljeli od šizofrenije nisu u stanju da reaguju na ekstremne vrućine kao što to čini opšta populacija; njihova tijela im ne govore da preduzmu mjere predostrožnosti”, objašnjava Piter Krank, i dodaje:

“Lijekovi koji se koriste za liječenje šizofrenije, takođe, podižu tjelesnu temperaturu. To znači da kada uzimaju lijekove, šizofreničari su bliže pragu toplotnog stresa i moždanog udara nego opšta populacija. Oko tri procenta svih hospitalizacija zbog šizofrenije može se pripisati visokoj noćnoj temperaturi”.

Zeleniji gradovi

Iako postoji mnogo različitih faktora koji potencijalno doprinose mentalnoj bolesti, toplota igra sveobuhvatnu ulogu u širokom spektru problema mentalnog zdravlja.

Zajednički prvi korak bio bi da se svim psihijatrijskim pacijentima obezbijedi pristup klima-uređajima. Ipak, postoji bolji način: dizajnirati gradove da budu zeleniji, smatra Krank.

Postoji mnogo od ranije poznatih prednosti ozelenjavanja gradova: smanjenje urbanog toplotnog ostrva, poboljšanje kvaliteta vazduha i u nekim slučajevima povećanje vrijednosti imovine. Međutim, postoje i neke prednosti za mentalno zdravlje – urbano zelenilo je korisno i za mentalno zdravlje, uključujući smanjenu depresiju, iritaciju i agresiju.

Pokazalo se da urbani zeleni prostori poboljšavaju raspoloženje, samopoštovanje, pa čak i ubrzavaju oporavak od bolesti.

“Ekstremne vrućine će nastaviti, a negativni uticaji na najugroženije, uključujući i one koji žive sa mentalnim bolestima, mogu se djelimično smanjiti preduzimanjem koraka koji svima nama donose korist”, zaključuje Krank, prenosi “Politikin magazin”.