Zašto je drugi talas korone manje smrtonosan: Naučnici imaju dokaz i više teorija

22.10.2020. | 08:01

Drugi talas virusa korona, koji trenutno pogađa cijelu Evropu, manje je smrtonosan nego prvi na proleće, a manje su šanse i da pacijenti završe u bolnici.

Broj pacijenata koji moraju da budu hospitalizovani, kao i smrtnost od kovida-19, trenutno rastu manjom stopom nego što je to bilo tokom proleća, pokazala je analiza „Fajnenšel tajmsa“ zasnovana na podacima zdravstvenih ustanova.

Bolnice nisu prebukirane kao što je to bilo u martu i aprilu, iako je broj otkrivenih slučajeva veći.

„U zapadnoj Evropi gotovo svaka zemlja ima manju stopu smrtnosti u odnosu na broj stanovnika nego tokom proleća“, navodi Mark Vulhaus, profesor infektologije i epidemiologije na Univerzitetu u Edinburgu.

Broj smrtnih slučajeva u odnosu na otkrivene (case fatality rate, CFR) pada i može se objasniti većim brojem testiranja, ali i činjenicom da je zaražen i veći broj mlađih osoba.

Međutim, čak i pacijenti koji stignu do intenzivne njege sada imaju više šanse da prežive nego u prvom talasu pandemije.

Podaci britanskog Nacionalnog centra za intenzivnu njegu pokazuju da je procenat onih koji su preminuli u roku od 28 dana po prijemu u intenzivnu njegu, pao sa 39 odsto, koliko je bilo do 31. avgusta, na 27 odsto koliko je počev od 1. septembra.

Rast šanse za preživljavanje pacijenata sa intenzivne njege najbolje se vidi kod pacijenata ispod 70 godina. On je skočio sa 61 na 79 odsto kod ljudi između 50 i 69 godina i sa 82 na 91 odsto kod onih ispod pedeset godina.
Poboljšanje je vidljivo kod pacijenata koji su imali različite stepene težine oboljenja, uključujući čak i one sa hroničnim zdravstvenim problemima ili veoma niskim nivoom kiseonika u krvi.

Pol Hanter, profesor medicine na Univerzitetu Ist Anglija, smatra da je polovina poboljšanja rezultat upotrebe steroida koji smanjuju zapaljenja i pretjeranu reakciju imunog sistema.

„Ostatak je vjerovatno zbog iskustva ljekara i medicinskog osoblja koji su naučili kakav tretman da upotrebljavaju na pacijentima“, kaže on, prenosi “Sputnik”.

Piter Openšo, profesor eksperimentalne medicine na Imperijal koledžu u Londonu, ima slično objašnjenje.

„Ljudi su naučili mnoge male trikove koji, kada se udruže, prave veliku razliku poslije nekog vremena“, tvrdi on.

I starosna struktura pacijenata se promijenila. Stariji od šezdeset godina, kako pokazuju podaci iz 44 države koje je objavilo međunarodno udruženje za borbu protiv teških zapaljenskih bolesti pluća, u februaru su činili 70 odsto hospitalizovanih. Međutim, u avgustu ih je bilo manje od polovine.

Međutim, bolje prognoze nisu rezultat samo promjene u starosnoj strukturi pacijenata. Smrtnost starijih od 60 godina koji su bili hospitalizovani pala je sa 50 odsto, koliko je bila u rano proleće, na 25 odsto u avgustu.
Gideon Mejerovic Kac, epidemiolog sa Univerziteta Volongong u Australiji, kaže da je jedan od razloga i to što su u prvom udaru korone mnogi ljudi kasno testirani i kasno stizali u bolnice, dok se sada testiraju i na prve naznake infekcije.

I kriva rasta smrtnosti u evropskim zemljama pokazuje da je sada stanje bolje. Tako je, recimo, posmatrajući period od kraja leta, kada je smrtnost ponovo počela da raste, bilo potrebno oko mjesec dana da bi se dostigao dnevni prosjek preminulih od jednog na milion stanovnika. Na početku pandemije, za to je bilo u prosjeku potrebno oko nedjelju dana.

Naučnici razmatraju i neke druge teorije kada je u pitanju smanjena smrtnost, koje su više zasnovane na spekulacijama nego na brojkama. Jedna od teorija je da zaraženi sada unose niže doze virusa zbog nošenja maski i poštovanja fizičke distance. Kod mnogih respiratornih infekcija, unošenje manje koncentracije virusa dovodi do lakšeg oblika bolesti, mada to za kovid-19 još nije dokazano.

Druga teorija koja se uzima kao moguća je da je virus mutirao kako bi postao zarazniji, ali manje smrtonosan.

„Naučnici koji se bave genetikom virusa rekli su mi da se to još nije promijenilo, ali to ne znači da neće. Postoji vjerodostojna teorija o dva prethodna virusa korona koja su skočila sa životinja na ljude, jedan u vrijeme Tjudora (od kraja 15. do početka 17. vijeka) i drugi u Viktorijansko doba (od druge trećine 19. do početka 20. vijeka), i izazvala epidemiju sa mnogo mrtvih. Oni su tada smatrani za epidemiju gripa, a smatra se da njihovi „nasljednici“ i danas kruže među nama, izazivajući običnu prehladu“, kaže profesor Pol Hanter.