Zašto su migrene kod žena gore tokom ciklusa
17.08.2024. | 19:15Od migrenskih glavobolja tri puta više pate žene nego muškaraci, a ovaj disparitet je još izraženiji u reproduktivnim godinama.
Migrene su pulsirajuće glavobolje koje su često praćene mučninom i povećanom osjetljivošću na svjetlost, zvuk i dodir.
Od migrenskih glavobolja tri puta više pate žene nego muškaraci, a ovaj disparitet je još izraženiji u reproduktivnim godinama.
Migrene se često javljaju oko menstrualnog ciklusa, tokom kojeg reproduktivni hormoni kao što su progesteron i estrogen rastu i padaju. Nivoi oba ova hormona su niski tokom perimenstrualnog perioda.
Neki pacijenti doživljavaju glavobolje isključivo tokom menstruacije, koje se nazivaju menstrualne migrene. Ove migrene imaju tendenciju da budu jače i teže za liječenje nego epizode koje se javljaju pre ili posle menstruacije.
Ponovljene epizode migrene povećavaju rizik od hronične migrene. Nekontrolisane migrene takođe mogu povećati rizik od glavobolje usled prekomjerne upotrebe lijekova.
Migrene utiču na više dijelova mozga.
Istraživači su proučavali kako progesteron reguliše funkciju neurona u zdravlju i bolesti.
„Naše istraživanje u proteklih nekoliko godina fokusiralo se na razumevanje kako ovaj hormon i njegovi receptori utiču na mozak. U našem nedavno objavljenom istraživanju na miševima, otkrili smo da progesteron može učiniti žene koje imaju menstruaciju podložnijim migrenama“, objašnjavaju naučnici.
Progesteron i osjetljivost na bol
„Prvo smo utvrdili da li se osjetljivost na bol kod ženki miševa mijenja tokom njihovog reproduktivnog ciklusa. Ženke miševa doživljavaju ciklične hormonske promene tokom takozvanih estrusnih ciklusa koji traju četiri do pet dana“, rekli su naučnici.
Otkriveno je da je osjetljivost na bol bila veća kod miševa na kraju ciklusa kada su nivoi reproduktivnih hormona niski u poređenju sa miševima u sredini ciklusa kada su nivoi reproduktivnih hormona visoki.
„Zatim smo testirali da li progesteron povećava osjetljivost na bol. Uklonili smo jajnike miševa da eliminišemo hormonske promene izazvane iznutra. Pošto porast estrogena prethodi oslobađanju progesterona tokom ženskih reproduktivnih ciklusa, davali smo estrogen a zatim progesteron ili fiziološki rastvor. Otkrili smo da životinje tretirane progesteronom imaju povećanu osjetljivost na dodir, ali ne i životinje tretirane fiziološkim rastvorom“, dodali su oni.
Progesteron djeluje djelimično tako što stimuliše proteine zvane progesteronski receptori koji se nalaze u mozgu, polako modulišući ekspresiju različitih gena. Progesteron takođe može brzo da promijeni način na koji neuroni funkcionišu kada se razbije na molekul koji se zove alopregnanolon.
Ove studije ukazuju na to da receptori za progesteron mogu igrati ulogu u efektu progesterona koji se sporo javlja i podstiče bol.
Nakon što su pronašli progesteronske receptore u neuronima koji čine deo puteva migrenskog bola u mozgu, želeli su da saznaju da li ovi receptori regulišu podložnost migreni.
Kod miševa bez progesteronskih receptora u mozgu, progesteron nije smanjio njihov prag bola. Nasuprot tome, aktiviranje progesteronskih receptora korišćenjem leka koji specifično cilja na te receptore povećava osetljivost na bol. Progesteron je regulisao osetljivost na mehaničke stimuluse i na hladnoću, ali ne i osetljivost na toplotu i svetlosne stimuluse.
Zatim su koristili nitroglicerin da oponašamo migrene. Nitroglicerin proizvodi simptome slične onima koji se vide kod pacijenata sa migrenom, a mnogi lekovi koji se koriste za lečenje migrene takođe rešavaju ove simptome kod životinja. Kada smo stimulisali progesteronske receptore miševa, povećala se osetljivost na migrenu. Nasuprot tome, miševi kojima su nedostajali ovi receptori bili su otporni na bol izazvan nitroglicerinom.
Potencijalne mete za liječenje migrene
Ova studija identifikuje receptore progesterona u mozgu kao jedan od razloga zašto su žene podložne migrenama. Ciklične promene nivoa progesterona tokom menstrualnog ciklusa aktiviraju receptor, koji može izazvati migrene.
To takođe znači da je receptor progesterona moguća meta lijeka za prevenciju ili liječenje migrene.
„Naš tim nastavlja da proučava kako receptori za progesteron povećavaju osetljivost na bol, i nadamo se da ćemo otkriti nove načine za liječenje migrenskih glavobolja“, kažu naučnici za The Conversation.
